Grenzen verleggen zonder vangnet

Vanaf een tribune in de buitenlucht kijkt het publiek uit op een zandkleurig vlak. Met een beetje fantasie kun je je verliezen in een woestijnlandschap, mits je het Hollandse weer kunt negeren. Regen... Het geritsel van onze poncho's gaat op in meeslepende muziek. Vanaf dat moment is het podium voor het Hongaarse circusgezelschap Recirquel.

Allereerst: applaus voor Recirquel en de Noorderzon-organisatie voor hun flexibiliteit. Gezien de ontwikkelingen en de (veranderende) maatregelen als gevolg van covid-19, ervaar ik het als een prestatie van formaat dat Noorderzon dit jaar toch nog, in aangepaste vorm, in het Noorderplantsoen heeft plaatsgevonden. Recirquel werd op het laatste moment toegevoegd aan de programmering, als vervanger van het Australische circusgezelschap Circa. Circa moest namelijk hun gehele Europese zomertour annuleren, als gevolg van de pandemie en de ingewikkelde internationale productieomstandigheden.

De zeven performers van Recirquel brengen nu My Land, waarmee ze eerder veel succes oogstten. "Het was dé grote hit op het wereldberoemde Fringe Festival in Edinburgh in 2018," volgens de website van Noorderzon Festival of Performing Arts & Society. Wat mij vooral opvalt bij het zien van My Land is dat de performers hun lichamen in onmogelijke posities weten te kantelen. Schijnbaar moeiteloos en zonder fysieke grens. Toch hebben hun manoeuvres op beslissende momenten een hoog Don't try this at home-gehalte. Vangnet en hulplijnen ontbreken.

Mensen vouwen zichzelf op, stapelen hun lichamen - nee, zelfs hun hoofden - op elkaar en weten hun lange lijf in evenwicht te houden met slechts één hand.

Het zandkleurige vlak op het podium, een stuk land, wordt vanuit de onderkant belicht. Doordat het 'zand' gedurende de voorstelling telkens wordt verplaatst – soms subtiel en soms krachtig – sluit de intensiteit van het licht perfect aan bij alle gebeurtenissen. Alle ontwikkelingen zijn hierdoor goed te volgen.

De groep bestaat uit zes mannen en een vrouw. Dat bepaalt in zekere mate de dynamiek, is mijn indruk. De mannen lijken vooral met elkaar te concurreren om de gunst van de vrouw; wie zal haar uiteindelijk voor zich winnen? Of gaat het eigenlijk om het verkrijgen van macht; de heerschappij over het land?

Twee mannen verliezen zichzelf in een krachtmeting: een intens jongleer-duel, met een grote hoeveelheid ballen. De uiteindelijke winnaar blijft alleen achter. De laatste witte bal ligt in zijn hand. Is er daadwerkelijk sprake van winst? Of is er teveel verloren gegaan tijdens het gevecht?

© Xanne Wijkamp. Voorstelling 'My Land' van Recirquel – Noorderzon Festival of Performing Arts & Society, 2021

Mannen die strijden en een vrouw die vooral volgt of vlucht… Het maakt mij vooral benieuwd naar een andere invalshoek. Hoe zou deze voorstelling verlopen als er een totaal andere man/vrouw-verdeling zou zijn? Het zijn vooral de bijzonder knappe hoogstandjes van de zeven performers die deze voorstelling dragen. Zoals het moment waarop zij een sierlijke handstad maakt; bovenop een man die zijn lichaam volledig achterover heeft geklapt. Wát een gevoel voor balans. Wát een souplesse. En opnieuw: Don't try this at home.

Zoveel opmerkelijke momenten… Waaronder een choreografie met een ladder.

Terwijl de performer zelf de ladder in evenwicht moet houden, vindt hij een mogelijkheid om deze te beklimmen. Zijn lichaam draait hij tussen de treden: snel en elegant. De ladder draait met hem mee, als een menselijke danspartner. Een schitterend moment, waarin voor mij alles samenkomt: licht, muziek, choreografie, beweging en emotie.

Het regent niet meer. De voorstelling eindigt. De mensen verlaten vol bewondering de publiekstribune, na een staande ovatie voor Recirquel. Het laatste Noorderzon-applaus van 2021. Een magische beleving.

^{Fotografie: © Xanne Wijkamp. Voorstelling 'My Land' van Recirquel – Noorderzon Festival of Performing Arts & Society, 2021}

My Land - Recirquel
Performers: Rodion Drahun, Roman Khafizov, Sergii Materynskyi, Yevheniia Obolonina, Andrii Pysiura, Mykola Pysiura, Andrii Spatar
 Regisseur, choreograaf, productie design: Bence Vági
 Muziek: Edina Szirtes, Gábor Terjék
 Folk music consultant: Miklós Both
 Circus consultant: Krisztián Kristóf
 Artistic consultant: Renátó Illés, Gábor Zsíros
 Ontwerp: Zsolt Tárnok
 Techniek: Tamás Vladár
 Kostuums: Emese Kasza
 Lichtontwerp: Attila Lenzsér, József Pető
 Geluid: Gábor Terjék
 Assistent choreograaf: Tímea Kinga Maday
 Assistent regisseur: Aliz Schlecht

Ingrid de Vries

31-08-2021