The Menu: de film die voelt als een toneelstuk Galgenmaal

Het kost 1.250 dollar, maar dan heb je ook een geheel verzorgd avondje uit. Een boot neemt je mee naar het afgelegen eiland Hawthorn, waar in het exclusieve, gelijknamige restaurant van chef-kok Julian Slowik het ene na het andere culinaire wonder wordt geserveerd. Gels, schuimen, emulsies van oester, gefermenteerd zeewier geserveerd op een van het eiland geraapte rots… dat dus.

Het kost 55 euro, maar dan heb je ook een geheel verzorgd avondje uit. We lopen de drie minuten vanaf onze woonboot naar het centraal gelegen Forum, waar in de exclusieve Camera 3 Deluxe tijdens het beleven van de film The Menu het ene na het andere culinaire wonder wordt geserveerd. Gels, schuimen, emulsies van Jacobsschelpen, gefermenteerde zeekraal geserveerd door een knul die zelf ook om op te vreten is… dat dus.

De schrijvers van de satirische thriller The Menu, Seth Reiss en Will Tracy, hebben ongetwijfeld enorme lol gehad in het bedenken van idiote gerechtjes voor de ultieme culisnobs en foodies. Julian Slowik (een rol van een schitterend acterende Ralph Fiennes) is een kok die elk gerecht tot 'concept', een beleving bombardeert. Elke gang wordt door hem geïntroduceerd, gelardeerd met een verhaal. De toon is die van de ideale schoolmeester, de ondertoon die van een psychopaat…

Het avontuurlijke aan onze avond in het Forum is dat tijdens de film een menu wordt geserveerd met gerechtjes, welke ook in de film voorkomen.

Zo breekt de film als het ware door 'de vierde wand': wij zitten daarmee gewoon in het meest beroemde restaurant ter wereld 'Hawthorn'. Eureka!!! Overigens een stuk comfortabeler dan de acteurs: onze gigantische lederen fauteuils moeten wel tijdens de bouw van het Forum al met een kraan in de bioscoopzaal zijn neergelaten. We zijn met achttien gasten. Onze chef is geen prater, maar stamelt ons heldhaftig en schattig toe. Ik meen iets te horen van 'welkom', 'eerste keer' en 'fijne en smakelijke avond'…

the menu
© Searchlight Pictures, 2022 | Distributeur: The Walt Disney Company Benelux, film The Menu

Onze medegasten op het witte doek behoren tot de meest welgestelden op aarde: bankiers met hun vrouwen (verlept en verveeld, maar rijk), filmsterren met een doorgesnoven groupie (arrogant en passé, maar rijk), IT-miljardairs (brallerig en dom, dus rijk), een oppermachtig culinair recensente (zeg maar de Anna Wintour van de Allerhande) en meer van die gezelligerds. Tenslotte de compleet doorgeslagen foodie Tyler (vertolkt door Nicholas Hoult) en zijn tafeldame. Solo te gast zijn is niet toegestaan, dus heeft hij op het laatste moment een escort besteld: ene Margot (een verrukkelijke rol voor Anya Taylor-Joy). Zij zorgt ook dat we heel af en toe nog met beide benen op de keukenvloer blijven staan met haar humor: "1.250 dollar? Echt? Wat gaan we eten dan… Rolex?"

Voor 'Hawthorn' kun je niet reserveren, je kunt je opgeven.

De gelukkigen van vanavond zijn specifiek en met zorg door de chef geselecteerd. Regisseur Mark Mylod (bekend van televisieserie Succession) weet precies hoe hij snobs en rijkaards kan fileren zonder hen tot volledige karikaturen te reduceren. The Menu is vooral zo spannend en intrigerend, omdat de slachtoffers zich lijken te onderwerpen aan hun meester: ze leggen hun lot in handen van de narcist Slowik. Die heeft met elk van hen een appeltje te schillen: het jachtseizoen is geopend!

The Menu begint als een geestig maar realistisch inkijkje in de elitaire wereld van toprestaurants, de tot kunstwerken opgemaakte borden. Maar wordt allengs een satirische renaissance van de avant-garde, het dadaïsme en modernisme. Het draait in de gastronomie naast smaak vooral ook om de beleving. De piepkleine gerechtjes tegenover het vaak exorbitant hoge prijskaartje benevelen de hogere kookkunst met snobisme. The Menu schenkt een cynische blik, met een knipoog, in dit even majestueuze als potsierlijke wereldje, waar de gasten van vanavond een wel heel bijzonder arrangement staat te wachten. De ultíéme culinaire beleving: een galgenmaal.

De film is als een theaterstuk opgedeeld in aktes, die parallel lopen met het menu van de avond.

Elke gang wordt met een klinkende handklap aangekondigd, waarna chef Slowik de gerechten op magistrale wijze introduceert. De culinaire hoogstandjes worden met pincet en pipet opgemaakt door de keukenbrigade als een militaire operatie, opperst geconcentreerde microchirurgie en een verpletterend, spatgelijke choreografie van 'One' uit de musical A Chorus Line. Om te watertanden. Maar elke gang wordt grimmiger en grimmiger. Meer luguber en diabolisch.

Via prints op tortilla's (een van de gerechten) wordt de vadsige bankier geconfronteerd met zijn schuinmarcheerderij. Het kost hem zijn ringvinger welke door de witte brigade vakkundig en vlot van de hand wordt gescheiden. De man kronkelt bloedend en kermend over de grond, de overige gasten buigen zich gegeneerd over hun culinaire kunstwerkjes en peuzelen wat. Ook wij krijgen een mini-tortilla (gelukkig zonder compromitterende prints) met allerhande verrukkelijkheden. Tja, eet smakelijk dan maar…

We eten minuscule gerechtjes (precies mijn soort eten. Mijn disgenoot is meer van de stamppot-met-worst en vooral veel jus). Jacobsschelp, zeekraal, kaviaar, kippendij (met nagelschaartje! Ga de film zien!), rundvlees, gebakken zilveruitjes, verse kruiden, oliën en balsamico's: een rijk palet aan zoet, zout met de nodige zuurtjes passeert de revue en huig. Alles even watertandend opgemaakt.

the menu
© Searchlight Pictures, 2022 | Distributeur: The Walt Disney Company Benelux, film The Menu


De sous-chef in de film presenteert zijn specialiteit: The Mess. Na een ijselijke dialoog met zijn chef zet hij een pistool in zijn mond en haalt de trekker over. Bloed en hersenen vliegen in het rond. De helft van de gasten is in shock. Tyler zegt: "Zo, die zag ik niet aankomen" en beleeft een nieuw culinair orgasme, anderen applaudisseren: "Het hoort er allemaal bij, wat een spektakel, wat fantastisch geacteerd!" Wij krijgen een gerechtje van wang, merg en tartaar. Tja, eet smakelijk dan maar…

Meer en meer ontwikkelt de film zich als een donkere en benauwende klucht over de hardwerkende keukenbrigade versus de verwende elite met hun hielenlikkers en pluimstrijkers.

Mensen die andere mensen tevreden willen stellen die nooit tevreden zijn. Een hopeloze strijd met uitsluitend verliezers. Een suïcide door ophanging, een martelende verdrinking: we neuzelen en peuzelen onverstoorbaar door. Eet smakelijk. Daarmee is The Menu een metafoor voor het leven zelf. Hoe kunnen machthebbers en tycoons 's avonds copieus dineren terwijl door een paar uur eerder genomen beslissingen levens worden geruïneerd of duizenden de dood worden ingejaagd? En waarom doet dat ons zo weinig meer, trekken we maar weer een eierbal uit de muur, zakken we na uren shoppen bepakt en bezakt neer op een terras en schransen we gezellig onze ondergang tegemoet?

Meer en meer ontwikkelt chef Slowik zich als een Jim Jones: een goeroe, een sekteleider die zijn gasten biologeert, praktisch hypnotiseert en ze binnen leidt in zijn ultieme pièce de résistance. Een grande dessert waarvan zowel de gasten als de brigade de ingrediënten zijn in barokke kostuums van marshmallows en chocolade. Rijkelijk overgoten met de allerbeste cognac, rum, en calvados. En pakt hij zijn aansteker…

Met The Menu voeg ik weer een beleving toe aan mijn favoriete culinaire films zoals Estomago, Ants on a Shrimp, The Cook, the Thief, his Wife and her Lover (met de magistrale muziek van Michael Nyman) en La Grande Bouffe. The Menu daagt mij ook weer uit om op avontuur te gaan met octopus, rog, scheermes, wulk, merg en been. En The Menu heeft mij nu al ruim een etmaal in haar greep: ze wil live het theater in! Tja, wel mag het u bekomen…

The Menu

Regie: Mark Mylod | Scenario: Seth Reiss, Will Tracy | Cast: Ralph Fiennes (Chef Julian Slowik), Nicholas Hoult (Tyler), Anya Taylor-Joy (Margot), Hong Chau (Elsa), Janet McTeer (Lillian), e.a.

Foto's: © Searchlight Pictures, 2022 | Distributeur: The Walt Disney Company Benelux, film The Menu

Nog even dit

iDEALqrOnze artikelen zijn gratis en zullen nooit achter een betaalmuur verdwijnen. Voor theatermakers willen wij een onafhankelijk en levendig platform bieden: voor nu en in de toekomst. Donaties zorgen ervoor dat wij op lange termijn kunnen blijven investeren in het platform Theater050 en dat verhalen over theaterproducties belicht worden.
Betalen kan via onderstaande knop en je mag het bedrag zelf kiezen.
Bedankt voor je steun!

iDEAL

Kies het bedrag en doneer
Ticketverkoop voor culturele evenementen via cultuurkaartje.nl