Tussen faux en follie

Onlangs was ik te gast bij ‘The Tail’. Een productie van MAISON the FAUX + NITE in Theater de Machinefabriek. De eerste ontwerpt al geruime tijd de kostuums voor de producties van NITE/Club Guy & Roni. Kostuums met een hoog haute couture-gehalte.

Ik citeer uit hun website:
"Het handschrift van MAISON the FAUX kenmerkt zich door een maximalistische blend van mode, decor, styling en ruimtelijke vormgeving. MAISON the FAUX creëert: "FAUXperiences” totaalbelevingen die het publiek uitdagen om de wereld in een nieuw licht te zien."

Ik herinner mij de kostuums voor de voorstelling The Underground van NITE. Die grensden aan haute couture. Maar waar op de Parijse catwalks torenhoge, hemelsbrede, wiebelende constructies uiterst voorzichtig over de loper schuiven, zijn de bouwsels van MAISON the FAUX van een andere allure. Daar worden heel andere eisen aan gesteld. Spelers moeten erin kunnen spélen. Kunnen rennen, vliegen en draven, instrumenten kunnen bespelen en dansen. En wie enigszins bekend is met de choreografieën van Roni Haver weet dat dat een enorme uitdaging is.

We lopen door de schaars verlichte theaterzaal naar de ruimte die meestens als repetitielokaal wordt gebruikt. Daar staan diverse uiterst intrigerende objecten. Een enorme kubus met kijkgaten, een snijtafel, een soort tandartsstoel. Alles kunstzinnig vormgegeven. De kaders hebben vrouwelijke vormen en zijn in zachtroze uitgevoerd.

Het prikkelt onmiddellijk de fantasie. Waar zijn we in beland?

Het zou een exotische martelkamer kunnen zijn, een futuristisch bordeel of een mortuarium bedoeld om doden meer op hun gemak te laten voelen. Drie performers zijn gehuld in kriskras bij elkaar gehouden lingerie en staren ons droefgeestig aan, de haren nat en sluik. Een geluidsband start met gesproken tekst, de spelers vallen bij. Dan gaat de kubus open. Die is geheel gecapitonneerd. De spelers gaan naar binnen, de deur gaat hermetisch dicht. Er zijn de kijkgaten maar ook een camera registert wat er binnen gebeurt. Een soort ouderwetse of juist science fiction droogkap gaat over een van de hoofden. Het is een uitgebreid en boeiend ritueel.

Meer rituelen volgen. Een speler wordt in de enorme stoel vastgezet. Ze krijgt een stuurwiel tussen de benen en al draaiende komt ze in een spreidstand te zitten. Grote lampen worden aan weerszijden van het hoofd geplaatst. Dan volgt een tekst door een megafoon. Voor mij niet verstaanbaar en te laat ontdek ik een klein beeldscherm waarop die tekst zichtbaar is. Het is allemaal spannend, ontregelend en intrigerend. En prachtig vormgegeven. Er staat een glazen kubus op een draagbaar. In die kubus op een wit kussen het deksel van een ovale miniatuur doodskist. En daar bovenop een opgebaarde zeemeermin. Als een gisant. Onder de baar jerrycans en flessen met vloeistoffen. Lichaamssappen? Ik snap er niets van, ik vind het prachtig.

Dan schuifelen de aanwezigen naar de snijtafel. Deze heeft vier afvoeren in plaats van een.

Onder de afvoeren gigantische flessen. De enige mannelijke speler wordt liefdevol van zijn kleding ontdaan en op de tafel gelegd. Uit prachtige canopische flessen worden vloeistoffen over het lichaam gegoten en volgt een rituele wassing. Het waswater wordt onder de baar weer opgevangen. Een ontroerende scène. Vervolgens begint de beleving weer van voren af aan. Toeschouwers kunnen dus elk willekeurig moment 'instappen'.

De exacte betekenis van dit alles is mij ontgaan. Niks erg: het was fascinerend om naar te kijken. Het kwam op mij over alsof lichaam en geest aan een grondige schoonmaakbeurt toe waren. Zorgvragenden die zich ombeurten overgaven aan een goeroe, Jomanda, Tjakka-roeptoeter of diepreligieuze sekte.

FAUX betekent nep. Maar deze nep is zo overtuigend vormgegeven en uitgevoerd als zijnde een follie. Ieder zichzelf respecterend landgoed in Engeland heeft een follie. Een klein bouwwerk dat dienst kan doen als tuinhuis, theekoepel of speelruimte voor de kinderen. Volkomen bruikbaar maar ook vormgegeven met de wildste en meest rijke fantasieën. Grillige vormen, de meest uiteenlopende stijlen en materialen. Zo is ook deze reeks aan creaties van Maison the Faux. Zo nep en tegelijkertijd zo realistisch dat ik me anderhalf uur in een heel andere wereld heb gevoeld.

Tenslotte de titel THE TAIL. Ik heb het niet begrepen. Misschien een woordspeling op DE-TAIL. Want Maison the Faux laat heel weinig aan toeval over. Elk detail klopt en ik heb ervan genoten…

^{Foto's: © Nikola Lamburov, MAISON the FAUX presents THE TAIL}

Dio van Velden

04-07-2025