Het is qua weer en qua sfeer een prachtige woensdagavond. Een Indian Summer-avond. Code groen. De terrassen op de Grote Markt zitten bomvol. En dat op 1 oktober! In het Grand Theatre speelt de voorstelling 'We're all alone in this together' van actrice en theatermaakster Kim Karssen.
In de aankondiging staat dat de voertaal het Nederlands is. Waarom dan een Engelse titel? Is het een directe verwijzing naar een beroemde uitspraak van een beroemd iemand? Een reden om toch wat te kleuren daar ik ze allebei niet ken? Mijn zoektocht levert alleen op dat het ook de titel betreft van het tweede studioalbum van een Britse rapper genaamd Dave. Ik staak mijn speurwerk. Verder vermeldt de site van het Grand Theatre dat het hier een voorstelling betreft met grensoverschrijdend gedrag als thema. Och hemel nee toch, code oranje? Er staat niks over stroboscopen.
Het toneelbeeld is eenvoudig. Een verhoogd podium met zwart-wit geblokt keukenzeil en twee houten wanden. Op de grootste daarvan een afbeelding. De herhaling in verkleinde vorm van het toneelbeeld. Zo ontstaat het zogenoemde Droste-effect. Officieel heet dat recursie.
Ik vind het cacaoblikje met de verpleegster (in 1904 ontworpen door Jan Misset) nog altijd fascinerend. Hoewel beroemd geworden door Droste: nieuw was het niet. De vroeg veertiende-eeuwse Italiaanse schilder Giotto paste het voor zover bekend als eerste toe in een altaarstuk: het zogeheten Stefaneschi-drieluik.
Een voor een komen twee pierrots op. Of eigenlijk één Pierrot en één Pierrette.
Het is klip & klaar: ze hebben afgesproken voor een eerste date. Maar ja, hoe herken je elkaar? De jongeman heeft een paraplu meegenomen. Gelukkig een zwarte: die komen niet zo heel veel voor. De juffrouw heeft een rode bloem. Maar waar ook alweer? Ze verdwijnt tijdens haar steeds nerveuzere zoektocht zo'n beetje geheel in haar flinke handtas. Gelukkig: ze vindt het kleinood tenslotte… onder de lagen tule in haar onderbroekje. De pierrots hebben elkaar gevonden en… Er is een klik!
Pierrots zijn figuren uit de commedia dell'arte en later de pantomime. Eigenschappen welke aan pierrots worden toegeschreven zijn: kalmte, soms melancholisch of naïef, onschuld en onbeantwoorde liefdes. Onhandig en onzeker zijn ze ook waardoor een komisch effect ontstaat. (bron informatie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pierrot)
Kim Karssen en haar tegenspeler Elias de Bruyne verstaan de kunst van de pantomime voortreffelijk.
Elke beweging, iedere gelaatsuitdrukking heeft kwaliteit. Eer dat ze gezamenlijk aan een tafeltje zitten in een roezemoezerige uitspanning, is al een half uur aan verrukkelijk en aanstekelijk spel verstreken. Beiden stelen direct de harten van het publiek. Is Pierrette misschien iets te enthousiast en interpreteert Pierrot dat wellicht iets teveel als een uitnodiging? Ook in pantomime, woordloos spel, komen spraakverwarringen voor en eer Pierrette er erg in heeft, kruipt Pierrot bovenop haar.
Het is, voor mij in elk geval, onmogelijk om zelfs maar de helft van de gebeurtenissen hier beknopt weer te geven. Bovendien: Kim, Elias en hun team zijn nog tot oktober volgend jaar op tournee met deze productie. Ik wil en kan niet teveel verklappen. Er vinden diverse stijlbreuken plaats. De figuren blijken stemgeluid te kunnen voortbrengen. Een technicus bemoeit zich via een voice-over met de scènes.
Er worden vragen opgeworpen. Elias begrijpt niet waarom Kim zich niet verzet. Schoppen, slaan, schreeuwen, om hulp roepen. De scènes worden teruggenomen, opnieuw gespeeld met een nieuw afgesproken verloop. Razendknap hoe de scènes teruggespoeld opnieuw en nauwkeurig worden gespeeld. Maar die nieuwe ontwikkelingen komen maar niet van de grond. Het lijkt of Pierrette, slachtoffer Kim, verlamd is door wat haar overkomt. Alsof ze watertandend het grootste gerecht van de kaart heeft gekozen, de 'schnitzel als deurmat', maar ruim voordat ze halverwege is geen hap meer door haar keel kan krijgen. En het bord ver van zich af wil schuiven. Het lukt haar maar niet Pierrot, dader Elias, van zich af te schuiven.
Weer worden nieuwe mogelijkheden overwogen, scènes opnieuw ingezet.
Alleen al de misverstanden tussen de twee spelers en de 'technicus' zijn hilarisch en een bezoek aan deze voorstelling waard. Mijn medepubliek en ik zouden menigmaal kostelijk en onbedaarlijk kunnen schateren. Alleen tja…dat thema he. Die code oranje. Pierrette wordt meer en meer murw en lijkt tot geen enkele daad van verzet meer in staat. Lijdzaam ondergaat ze tenslotte dat haar vagina als container voor het grofvuil wordt gebruikt, als kruimeldief en als gereedschapsschuurtje. Hoe? Ga het zelf beleven!
Zelden ervaar ik dat een voorstelling van een-uur-en-drie-kwartier (waarvoor in de foyer bij aankomst verontschuldigingen worden gemaakt) aanvoelt als een half uurtje. Het spel is adembenemend goed met een decor vol verrassingen. Het is een fractie van wat overkoepelend grensoverschrijdend gedrag wordt genoemd. Wel de grootste fractie. De man is dader, de vrouw slachtoffer.
Ik denk erg na over wat ik beleefd heb.
De reactie van de man: "Waarom doe je niks?" En de volledig verlamde vrouw. Ik probeer het los te zien van sekse, van gender. Maar dan wordt het te groot. Al die fracties vormen een ingewikkelde coalitie waarin iedereen haar/zijn/het/hen gelijk probeert te halen. Vaak ben ik code groen en regelmatig herken ik code oranje, al zoek ik die met het klimmen der jaren steeds minder vaak op. En soms neem ik een schutkleur aan. Dat heet overleven. Die evergreen Hij was maar een clown moet nog even in de hoes blijven…
Makers
We're all allone in this together speelt zich af in de wereld van Kim Karssen.
Een wereld maak je niet alleen. Deze wereld bouwde Kim Karssen samen met Thibaud Delpeut, Elias De Bruyne, Scott Robin Jun, Hanne Pierrot, Noah Jansen, Tobias Moerenhout, Martijn Nieuwerf en Adriaan de Geus
Foto's: © Bas de Brouwer. Voorstelling 'We're all alone in this together' van Kim Karssen / Frascati Producties
'Home' is waar het hart naartoe reist
Ingrid de Vries
Verhalen
