Jonathan Bonny aka JORMÁ maakt en speelt THEY/THEM Vrij

Veel mensen zijn deze periode van het jaar vrij. Rondom Kerst en Oud & Nieuw: je hoeft maar enkele verlofdagen op te nemen en je bent zomaar tien dagen of zelfs twee weken vrij. Maar wanneer ben je echt vrij?

THEY/THEM, JORMÁ
© Ruby Cruden, Campagnebeeld 'THEY/THEM', JORMÁ

In 1863 werd de slavernij afgeschaft en onlangs zijn er uitgebreide excuses aangeboden en gaat een jaar van herdenking en bezinning in. Zijn wij echt vrij? Ik betwijfel het. Velen zijn loonslaaf, moeten verantwoording afleggen aan belastingdienst en andere overheden. Aan werkgevers, leidinggevenden, aan familie, vrienden en partners.

Theatermaker Jonathan Bonny maakt een voorstelling over de zoektocht naar de meeste vrije versie van jezelf. En doet een oproep aan het publiek om hetzelfde te doen.

Ik ben op uitnodiging te gast in het Grand Theatre waar JORMÁ 'in residentie' is. Die dus met medemakers een periode kan experimenteren, kan zoeken en maken.

THEY/THEM, JORMÁ
© Niels Kooistra, JORMÁ, still uit de video's

We zijn in de bovenzaal. De publieksopstelling is een cirkel rond een piste. Tussen het publiek zitten de muzikanten. Een violiste, een cellist, een virtuoze dame op vibrafoon en percussie, twee actrices en uiteraard Jonathan zelf achter de toetsen. Een intrigerend en zeer getalenteerd orkest en gezelschap. Er is een soort van bedstee zichtbaar. Of bruidssuite of een hemel van een enorme wieg.

JORMÁ start als een singer/songwriter met fraaie nummers. Muzikaal heeft hij zich bijzonder ontwikkeld. Mooie akkoordenwisselingen van majeur naar mineur en alles wat er tussen in zit. De klassieke conservatoriumopleiding is herkenbaar. Het klinkt fris, verrassend en houdt mij scherp. Dan volgt er een vloeiende overgang naar meer pop en tenslotte de moderne dancescène.

Een uur muziekgeschiedenis in een notendop.

Het is een montagevoorstelling. Een zoektocht naar en een beroep op 'connecting'. Een collage van allerlei soorten relaties en connecties. Maar vooral een zoektocht naar de meest vrije versie van jezelf. Publiek is een actief onderdeel van de voorstelling. Halfweg worden we in de piste genodigd. Een dansvloer. Het is praktisch onmogelijk om niet te bewegen, te dansen, verbinding met elkaar te zoeken. Er worden vragen gesteld. Wat missen we nog? Een hug. Die wordt spontaan en gemeend gegeven. En we zingen mee.

THEY/THEM, JORMÁ
© Jasper Mol, JORMÁ tijdens live-optreden in Rotterdam


Vrij is ook de eerste persoon enkelvoud van vrijen. Vrijen met jezelf, met anderen. Het seksuele aspect is duidelijk present in deze voorstelling. Niet expliciet maar optioneel. Heb jezelf lief, heb anderen lief. Wees niet bang, jaag de waarheid niet na, zoek het mysterie, het avontuur. Met alle risico's van dien. Ik moest denken aan een tekst van Frank Boeijen (bron: https://open.spotify.com).

Heb me lief, heb me lief

Heb dit lichaam lief
Bemin mij bevrijd mij
Van het duister in mijn hoofd
Mijn straat loopt hier dood

Wat achtervolgde mij hier naar toe
Was het de prijs van de roem
Of het verlangen voor één nacht
Iemand te vertrouwen…

Fragment uit De verzoening van Frank Boeijen Groep. Tekst: Frank Boeijen.


Ook de song van de videoclip Grindr Diaries komt voorbij. Zonder de videobeelden komt de performance minder indrukwekkend op mij over en zijn de teksten moeilijker verstaanbaar. Jonathan mikt op een jong publiek. Een publiek dat gewend is aan de Engelse taal. Leeftijdsdiscriminatie? Ook ouderen als ik zijn nog steeds op zoek naar de meest vrije versie van onszelf. Juist mijn generatie die opgevoed is met conformeren, keurig en beleefd zijn, respect tonen voor 'meerderen'.

THEY/THEM, JORMÁ
© Niels Kooistra, JORMÁ, still uit de video's

THEY/THEM wordt een bijzondere voorstelling. Nu al presentabel, maar ze hebben nog twee weken om te perfectioneren. 13 januari is de try-out en een dag later volgt de première in het Grand Theatre. Daarna nog een voorstelling in Rotterdam en dat is het. Ik zou graag willen dat dit prachtige kind een langer leven wordt gegund en bezorgd.

Vrij zijn is gevaarlijk. In de veilige omgeving van het Grand Theatre is het bijna vanzelfsprekend. Maar je loopt weer naar buiten. "Hé vuile teringhomo!"

Of was het die hyena, die jakhals
Die wacht tot ik neerval
En waarvan ik dacht
Dat het een vriend was…

Fragment uit De verzoening van Frank Boeijen Groep. Tekst: Frank Boeijen.
Trailer THEY/THEM
Makers

Concept & muziek: JÓRMA / Jonathan Bonny
Uitgevoerd door/gecreëerd in samenwerking met: Thora Sveinsdóttir, Myrthe Boshart, Marianna Soroka, Hélène Vrijdag
Choreografie: Manuel Kiros Paolini
Schrijver monologen en tekstadvies: Rineke Roosenboom
Dramaturg: Isabel Van Hauwe
Geluidsontwerp: Mathijs Van Til
Licht- en decorontwerp: Johann Edelmann

Hoofdafbeelding: © Jasper Mol, JORMÁ tijdens live-optreden in Rotterdam

Nog even dit

iDEALqrOnze artikelen zijn gratis en zullen nooit achter een betaalmuur verdwijnen. Voor theatermakers willen wij een onafhankelijk en levendig platform bieden: voor nu en in de toekomst. Donaties zorgen ervoor dat wij op lange termijn kunnen blijven investeren in het platform Theater050 en dat verhalen over theaterproducties belicht worden.
Betalen kan via onderstaande knop en je mag het bedrag zelf kiezen.
Bedankt voor je steun!

iDEAL

Kies het bedrag en doneer
Ticketverkoop voor culturele evenementen via cultuurkaartje.nl