De Wijk De Wereld 2018 Een veelzijdige ontdekkingsreis door de Stadsschouwburg

De Stadsschouwburg in Groningen vind ik een prachtige plek, maar is dit statige gebouw voor iedere Groninger toegankelijk? Niet altijd, denk ik. De Stadsschouwburg is immers geen buurthuis, waar iedereen zomaar kan binnenvallen. Alhoewel? De voorstelling 'De Wijk De Wereld' maakt die onmogelijkheid toch mogelijk. Zaterdagmiddag heb ik deze voorstelling gezien.

In mijn studententijd fietste ik door Selwerd-Paddepoel als ik ging sporten bij de ACLO (Studentensport Groningen) op Zernike. Maar ja: die fietstocht vond ik nogal lang duren, dus 'vergat' ik meestal te sporten en daarmee is ook mijn kennismaking met de wijk Selwerd-Paddepoel zo'n beetje opgehouden.

Eigenlijk ben ik totaal niet op de hoogte van de geschiedenis van Selwerd-Paddepoel en ik weet ook niet goed wie in deze wijk wonen. Toch zijn het juist deze mensen die kleur geven aan 'De Wijk De Wereld'; een initiatief van De Oosterpoort & Stadsschouwburg, het Noord Nederlands Toneel/Club Guy & Roni en de Wijkjury.

Het recept van 'De Wijk De Wereld'? Tover de Stadsschouwburg om in een buurthuis en laat de inwoners van Selwerd-Paddepoel hun belevenissen op eigen wijze brengen.

Je moet het maar aandurven: optreden in de Stadsschouwburg. Dat de wijkbewoners dit doen, roept sympathie bij mij op. Op het plein van de schouwburg laten zij al van zich horen. Het publiek wordt verdeeld in kleinere groepen en we mogen nog even de planten bewonderen van buurtbewoonster Tjalda. Ik kijk nog even naar de 'rode loper' van de Stadsschouwburg. Het traditionele rood blijkt te zijn vervangen door een kleurig tapijt, gemaakt door leerlingen van groep 7 van basisschool De Pendinghe: een warme deken voor iedereen die het buurthuis de schouwburg betreedt…

Dan gaan alle groepen op ontdekkingsreis. In de schouwburg wordt gemusiceerd en ruikt het naar knakworstjes. In iedere gang en op elke trap van de schouwburg vind je allerlei voorwerpen. Teveel om op te noemen: kleding, hondenbrokjes, unieke hedendaagse én historische foto's uit de wijk en een hondendrol (geen zorgen, mensen: dit is een acteer-drol). Ik zie bedden, haardrogers en zwembadkurken. Een kleedkamer van het theater is zelfs getransformeerd in zwembad de Parrel, inclusief badmeester. Bij dit soort plekken wil ik langer rondhangen.

Het is aanlokkelijk om te blijven staan; kijken en luisteren naar de verhalen die in alle hoeken en gangen klinken.

Voor lang stilstaan is echter geen tijd. Mijn groep moet verder; we zijn onderweg naar verschillende verborgen locaties in de schouwburg en we komen langs nog meer gangen en trappen. Dat vraagt om een zorgvuldige planning. 'De Wijk De Wereld' is dan ook groots opgezet. Als bezoeker zie je in eerste instantie de wereld door de ogen van de wijkbewoners. Hierdoor zou je bijna vergeten dat er een groot team van medewerkers verbonden is aan dit project, zoals: Karin Noeken (artistiek leider), Jantien Kurpershoek (dramaturgie, research en de gids van mijn groep :-) ), Mirjam van der Heide (marketing & productie) en Iris van dijk (productie). Zij werken onder meer samen met: Rosa da Silva, Mohamed Yusuf Boss, ZUHAUSE, Urban House en Theater de Steeg.

Alle wijkbewoners, organisaties en makers hebben ervoor gezorgd dat de Stadsschouwburg vandaag geen schouwburg is, maar een huis. Met vele kamers die erom smeken om ontdekt te worden. Onze enthousiaste gids Jantien leidt ons naar allerlei bijzondere plekken waar verhalen tot leven komen; door middel van dans, zang, video, muziek, voordrachten, spel of een combinatie van dit alles. Ergens tussen de decorstukken, bij een kleedkamer en zelfs in de orkestbak komt een bijzondere voorstelling tot stand…

Ook de Paddepoel Bar – de bar van Martha in Selwerd-Paddepoel – is voor deze gelegenheid verplaatst naar het theatercafé. Buiten schijnt nog steeds de zon, maar op deze plek is het avond en laten we ons inpakken door de verhalen over de stamgasten. Deze belevenissen worden verteld en bezongen door ZUHAUSE en versterkt door de mensen die aan de toog hangen. Het geheel is gehuld in melodieën en wordt geserveerd met een vleugje bier. Muzikaal, meeslepend en mooi. Ontroerend is het relaas over de man die zo verschrikkelijk graag naar Berlijn wil dat het pijn begint te doen.

Dan zijn er nog zoveel andere momenten die mij raken.

'De Wijk De Wereld' zit vol met belevenissen die indruk maken, zoals: de aanstekelijke dans van de sjoelclubdames op 'Jailhouse Rock'. Hun enthousiasme werkt aanstekelijk op het publiek en uiteindelijk danst iedereen mee (jep, ook ondergetekende). Of de groep jongeren die een tijd heeft opgetrokken met de bewoners van verzorgingstehuis De Es. Hun relaas laat de bezoeker (mij in ieder geval) nadenken: over de betekenis van 'ouderdom' en dat de schoonheid van het leven allesbehalve te maken heeft met uiterlijkheden.

In de decoropslag mogen we luisteren naar de samenzang tussen Rosa da Silva, Rasha en Rouba: een schitterend moment. Wat ik vooral treffend vind is het driegesprek over het paradijs van Rasha en Rouba: hun land Syrië. Ik vind het schrijnend om het actuele nieuws hierover te volgen: zoveel onrecht daar… Syrië moet ooit sprookjesachtig mooi zijn geweest.

Ik kan alleen maar denken: wat nu? Danser Ahmad drukt zijn gevoel over deze situatie uit met zijn lichaam: Syrië is ook zijn thuisland. Hij maakt gebruik van een speciaal gebouwd podium, midden in de schouwburg, achter doorzichtige zwarte gordijnen. Iets hoger, op het balkon, zit het publiek. Dichtbij genoeg om de gezichtsuitdrukkingen van Ahmad te zien. Zijn woorden "De handtas van jouw moeder is meer waard dan een huis…" snijden door de ruimte. Hier worden we allemaal stil van.

Tijdens het slot vallen de ruimte van de spelers en die van het publiek op een grootse manier samen. Het speelveld van de wijkbewoners wordt van de toeschouwers en andersom. Hierdoor komt het refrein van het slotlied prachtig tot zijn recht: "In mijn wijk, daar is mijn wereld en de wereld is in mijn wijk."

Wat betekent dat voor mij? Sowieso dat ik Berlijn wil zien. Verder neem ik mij voor om vaker binnen te vallen in het theater en een keer met de fiets door Selwerd-Paddepoel te rijden. Deze wijk, met alle fantastische belevenissen en verhalen, is namelijk ook een beetje mijn wereld geworden. Een wereld om te koesteren.