Heftig en puur

In 2019 speelden Toneelgroep ECHO en het Noord Nederlands Toneel (NNT) de voorstelling 'De Poolse Bruid'. Dit is een bewerking van de gelijknamige film van Karim Traïdia. Het stuk vond plaats op een bijzondere locatie: Boerderij De Haver in Onderdendam. Voor 2020 stond er weer een reeks gepland, maar deze is door corona uitgesteld naar 2021. Gelukkig was er voor het NNT een coronaproof plekje in De Oosterpoort en kon de voorstelling in aangepaste versie doorgaan.

De voorstelling is in de kleine zaal, best raar om vanaf een bank aan de zijkant van het podium naar een theaterstuk te kijken. Dit is niet helemaal zoals je normaal gesproken in een theater zit. Als eerste valt mij op dat er diverse tafels met stoelen opgesteld staan. En twee muzikanten. Deze begeleiden de voorstelling op geheel eigen wijze. Omdat de voorstelling zich afspeelt op het Groningse platteland is er ook een toepasselijk Gronings liedje.

Het verhaal van de Poolse Anna die uit de auto van haar pooiers ontsnapt, is rauw. Ze is gewond en wordt gered door de Groningse boer Henk die ze eerst niet vertrouwt. Zij vecht voor veiligheid, hij om zijn boerenbedrijf te redden. Ze spreken elkaars taal niet, maar langzaam is er vertrouwen en ontstaat er een intieme band.

© Reyer Boxem, De Poolse Bruid, Toneelgroep ECHO en het Noord Nederlands Toneel

Sommige scènes zijn grappig zoals ze samen een Poolse dans doen, sommige ontroerend en sommige dwingend, zoals de scène dat Henk verplicht moet bidden voor hij mag eten. Bij andere scènes wordt gebruik gemaakt van begeleidende muziek. Uiteindelijk volgt er een 'gevecht' met de pooier van Anna. De vertelvorm van het stuk is in de derde persoon. De acteurs vertellen alsof ze buiten het personage staan. Dit geeft een verrassende dynamiek tussen Henk en Anna.

De teksten zijn scherp en pakkend:

Er zit aarde in zijn aderen
hij kan nergens anders ademen
hij is vergroeid met dit bedrijf
snijd hem los
en beide sterven
boer en boerderij
hart leed lief ziel lijf

Ik kan mij voorstellen dat deze voorstelling bij Boerderij de Haver misschien een meer Groningse locatie heeft, wat het verhaal misschien net iets meer verwevenheid geeft met het boerenland. Maar ook in de Oosterpoort wordt dit door de acteurs goed weergegeven. Een verhoging op het podium doet dienst als kippenhok en er is weinig verbeelding voor nodig om dit ook echt voor je te zien.

Het einde is misschien wat onverwacht en heftig, maar ik heb vooral het gevoel dat deze voorstelling mij echt raakt. Het verhaal is gewoon heel heftig en mooi tegelijk. De teksten zijn erg puur en maken het stuk af.

Volgend jaar spelen NNT en Toneelgroep ECHO als alles meezit weer op locatie bij Boerderij de Haver in Onderdendam.

Foto's: © Reyer Boxem

Suzanne Atema

11-09-2020