Drie cadeautjes uitpakken in de binnenstad

Drie avonden lang zijn in totaal maar liefst twaalf theatergezelschappen te zien, telkens op een geheime locatie in de stad. Hun voorstellingen werden speciaal gemaakt of aangepast voor Het Verbond Groningen. Er zijn vier verschillende routes, met ieder drie performances. Wij lopen of fietsen mee met deze routes. Ikzelf begin comfortabel in de binnenstad. Met optredens van Ada and Olympia, Het Peloton en Jan Veldman.

Het Verbond Groningen

Het team achter Het Verbond bestaat uit vier mensen met een liefde voor het theater. Binnen twee maanden hebben zij een idee tot uitvoering gebracht om gezelschappen - een mix van professionele makers en amateurgroepen - bij elkaar te brengen. Ze zetten samen de schouders eronder om sterker uit deze vreemde periode te komen. Hun idealen zijn omgezet naar een evenement: een weekend vol theater.

De opzet is dat bezoekers een kaartje kopen voor een avond. Daarbij hebben zij de mogelijkheid om één theatermaker te kiezen die ze graag willen zien. Deze maker maakt deel uit van een route van drie voorstellingen. De andere twee voorstellingen blijven geheim, tot het moment dat je deze zelf gaat ervaren. Natuurlijk wordt hierbij rekening gehouden met de coronamaatregelen.

De route

Route "Waarom fietsen als je ook lopend kunt?" Bron: Website Het Verbond Groningen

Op de eerste avond van Het Verbond zijn de weersomstandigheden perfect voor een mooie fietstocht. Droog weer, weinig wind en niet te koud. Toch luidt de omschrijving van mijn route: "Waarom fietsen als je ook lopend kunt?" Mijn fiets laat ik dus thuis.

Alles blijkt inderdaad op loopafstand, inclusief de eerste locatie waar ik moet zijn: Studio XYB. Dit gebouw werd in 1940 gebouwd als jeugdsynagoge en Joodse school. Tegenwoordig is het de dansstudio van X_YUSUF_BOSS.

Ada and Olympia

Binnen bij Studio XYB, in de lijnen van een gymzaal, ligt het speelvlak van Ada and Olympia. Deze twee dansers komen uit Australië en Italië. Zij laten het publiek een deel zien uit hun performance Stuff We All Get. Het beginbeeld dat zij neerzetten voor de twintig toeschouwers is spannend en intiem, mede doordat er weinig licht is.

Langzaam, stap voor stap, verplaatsen beide dansers zich. Met hun lichamen dicht bij elkaar. Het geheel is doordacht, strak en tegelijkertijd vloeiend. Gaandeweg komen de dansers tot een versnelling en bewegen zich wat losser van elkaar. Met een intense blik kijken ze het publiek in. Om uiteindelijk weer toe te werken naar het beginbeeld.

Hun performance is relatief kort, maar blijft doorwerken. De beelden die zij neerzetten, zijn intrigerend en indringend. Eigenlijk wil ik nog even op deze bijzondere plek blijven en de sfeer van Ada and Olympia langer vasthouden. Toch sta ik, voordat ik het in de gaten heb, alweer buiten. Ik krijg een kaartje dat naar de volgende locatie verwijst: Cultureel Studentencentrum Usva.

De volgende performance is over vijftig minuten en het is maar vijf minuten lopen naar de Usva. Opeens heb ik drie kwartier over, wat nu? Ik doe iets wat ik nog nooit heb gedaan bij een theaterevenement: ik loop een aantal straten om en eet een ijsje. Eigenlijk best een leuke toevoeging voor het theater.

Het Peloton

In het theater van de Usva staat Het Peloton, een groep van ervaren spelers die allemaal een theaterschool in Groningen hebben doorlopen. Hun korte voorstelling Het Luik is speciaal gemaakt voor Het Verbond en deze gaat over de absurditeit van het leven.

De personages zijn wonderlijk om naar te kijken. Er gebeurt veel tegelijk. Een man verkruimelt een heel brood op het podium zodat hij de weg niet meer kwijtraakt. Een vrouw trekt verschillende kleuren papieren zakken over haar hoofd om te laten weten hoe ze zich voelt. Een misverstand dreigt twee geliefden uit elkaar te drijven. Lijnen tape worden op het podium getrokken om grenzen aan te geven en die grenzen worden vervolgens bliksemsnel weer verlegd.

Dit is slechts een greep uit alle gebeurtenissen en dan heb je natuurlijk ook nog het luik zelf: de plek waar alle mensen samenkomen. Hier lijkt alles te draaien om wensen en verwachtingen. Iedereen heeft iets speciaals nodig. Zoals een plattegrond, een remedie tegen onzin in je hoofd of het geheim om een man en vrouw weer samen te brengen.

Of het luik dé oplossing biedt voor alle problemen, wordt door de makers in het midden gelaten. Het is in ieder geval een bijzondere vondst om een luik - iets dat eigenlijk alleen maar open en dicht kan - als een hogere macht neer te zetten. Het doet mij denken aan de monoliet uit de film 2001: A Space Odyssey. Het levert een krachtig beeld op.

Jan Veldman

De laatste locatie is Café de Sleutel aan de Noorderhaven. Een eeuwenoud pand, waar ongetwijfeld al vele verhalen rond zijn gegaan. De knusse, huiselijke zaal waarin wij ons bevinden, lijkt dan ook de perfecte plek voor Jan Veldman. Hij is schrijver, cabaretier, auteur én een verteller die weet te boeien.

Vanaf de barkrukken en stoelen - ongeveer anderhalf meter bij elkaar vandaan - luistert het publiek naar zijn liedjes en verhalen. Het gaat onder meer over het leven op het water en over zijn vader, die jarenlang schipper was en daarna moeilijk kon wennen aan het leven op het vasteland.

Zelf groeide Jan Veldman op in Doodstil. Hij volgde een opleiding om onderwijzer te worden. In die tijd betekende dat volgens hem dat je werd opgeleid om werkloos te zijn. Geen probleem, vond hij, je kon dan tenminste doen wat je wilde. Zijn vader dacht daar heel anders over en liet dat duidelijk weten...

De liedjes van Jan Veldman bevatten geestige teksten en grappige ingevingen. Zo vertelt hij over een speelgoedboot met grote ambities, maar waar geen kind mee wil spelen, over de nadelen van alcohol en brengt hij een anti-ode aan d'Olle Grieze. Want: iedereen kan nu wel de Martinitoren ophemelen, maar zouden we hem missen als hij er niet meer zou staan?

Ontroerend is zijn verhaal over die dag dat zijn familie gaat varen, jaren later. Door opnieuw op het water te zijn en het roer over te nemen, lijkt zijn vader eindelijk weer vaste grond onder de voeten te hebben. Een mooie afsluiting.

Met drie voorstellingen achter de rug verlaat ik Café de Sleutel. Die ervaring voelt alsof ik drie cadeautjes heb mogen uitpakken. En dit is nog maar één route: slechts een kwart van wat er te beleven is op Het Verbond. Op de andere drie routes zijn nog negen andere voorstellingen te zien. Een huzarenstuk, vooral als je je bedenkt dat de organisatie uit slechts vier mensen bestaat. Ik kijk terug op een vrijdagavond vol verrassingen en dat maakt nieuwsgierig naar meer...