Ondanks dat ik mijn halve leven in Groningen woon, brengt het toeval mij weleens naar een plek in de stad waar ik nog niet eerder ben geweest. Een mailtje in onze redactie-inbox, verzonden door Sophie Laurence van theaterduo Roes, zorgt voor de nodige actie. Camera, schrijfblok en QR-codes worden ingepakt om een verslag te maken over het dubbelprogramma van Roes en Ruth Elings in Le Petit Théâtre. Twee totaal verschillende voorstellingen, zo op het eerste gezicht. Of toch niet?
Momenteel zijn Ruth Elings en Roes samen op tour door het land. Telkens krijgt het publiek twee korte voorstellingen voorgeschoteld. Ruth treedt op met Tobben: een muzikaal programma met liedjes die zijn voortgekomen uit haar gepieker. Het programma van Roes heet: We zullen wel zien waar we terechtkomen. Uitgangspunt voor hun voorstelling is het verhaal over Alexine Tinne: de eerste vrouwelijke ondekkingsreiziger die in 1861 door de hete Sahara trok. Vanavond zijn zij in het warme Le Petit Théâtre beland.
Le Petit Théâtre, ook wel liefdevol Petit genoemd, bevindt zich aan de Kolendrift. Tijdens de wandeling ernaartoe passeer ik een grote hoeveelheid hekken. Het Ebbingekwartier – met stadsvilla's, gloednieuwe wegen en bomen die hun blad nog niet verloren hebben – komt over als een paradijs voor projectontwikkelaars en architecten.
Een bijzondere en historische locatie voor een theatervoorstelling…
Vlakbij de locatie waar de Kunstwerf (een nieuw onderkomen voor vier theatergezelschappen) wordt opgeleverd, prijkt het knusse Petit. Het gebouw waar Le Petit Théâtre zich nu bevindt, was oorspronkelijk een regulateurshuis; het maakte deel uit van de voormalige gemeentelijke gasfabriek. Dit pand werd in 1892 gebouwd en is na al die jaren goed bewaard gebleven.
Bij Le Petit Théâtre kunnen we rekenen op een gastvrije ontvangst. Alle bezoekers worden persoonlijk verwelkomd door de theatermedewerkers en de voorstelling begint pas als wij er allemaal zijn. Binnen – de naam van het theater verklapt het al – is het klein te nomen. Zelfs als je een plek hebt op de achterste rij, zit je dicht bij het podium.
Eerst gaan we op reis met Judith Oosterwijk en Sophie Laurence van Roes. Zij worden aangekondigd door Ruth. We zullen wel zien waar we terechtkomen is hun debuut. Roes brengt een muzikale voorstelling die weet te prikkelen. Alexine Tinne – de vrouw die nergens meer in kan geloven, behalve in zichzelf – wordt daarbij beschouwd als de heldin van het verhaal. Maar klopt dat eigenlijk wel?
Is Alexine Tinne echt een heldin? Zijn wij helden?
Alexine Tinne komt uit een rijke familie, maar moet uiteindelijk vele offers brengen. Tijdens haar reis wordt zij, samen met de toeschouwers in Le Petit Théâtre, geconfronteerd met de donkere kant van de Nederlandse geschiedenis. Het slavernij-verleden. Hoe zijn haar ouders rijk geworden? Hoe is Nederland rijk geworden?
Bijzonder om te ervaren, is de manier waarop Roes de historische belevenissen van Alexine Tinne naar het heden weet te trekken. "VOC-mentaliteit!" scandeert Judith, terwijl ze het publiek succesvol weet op te zwepen. Om meteen daarna een indringende vraag te stellen. Even wordt het stil. Wat betekent deze situatie voor ons? Is er na al die jaren echt iets veranderd en hoe gedragen we ons nu ten opzichte van de medemens?
Bepaalde elementen uit het leven van Alexine Tinne – haar onzekerheden, haar liefde voor honden en haar rebelsheid – worden teruggehaald naar het dagelijks leven. Zo wordt ook haar eenzaamheid belicht. Mensen en dieren die zij liefheeft, moet ze missen. Ze weet de woestijn te bereiken. Daar blijkt zij alleen met honderd kamelen… Wij kijken als het ware mee, door haar spiegel. Om vervolgens te ontdekken dat het niet alleen gaat over eenzaamheid en schuldgevoelens, maar ook over verwondering, vrijheid en een hang naar avontuur. Allerlei emoties die niet alleen herkenbaar zijn als je in 1861 leeft, maar ook in 2021. Juist nu.
Daarna wordt Ruth aangekondigd door Roes. In haar voorstelling passeren herkenbare onderwerpen in korte tijd de revue: niet weten wat je aan moet trekken, feestjes die ongemakkelijk kunnen verlopen, het verliezen van een baan, gȇnante momenten beleven en natuurlijk… Tobben.
Tobben als inspiratiebron, in plaats van een obstakel…
Ruth is afgestudeerd op het Conservatorium en vastbesloten om een theaterproductie te maken. Dat moet mogelijk zijn, aangezien ze niet hoeft na te denken over allerlei externe factoren, zoals werk. Maar ja: wat doe je als er geen onderwerpen zijn om over te piekeren? "Dan ga je tobben over jezelf," stelt Ruth. Niet bepaald helpend als je naar een voorstelling wilt toewerken. Mede door toedoen van Judith en Sophie komt er een deadline in zicht: het moment waarop ook Ruth op het podium moet staan. Dat motiveert haar om toch door te zetten, met tobben als inspiratiebron.
Het risico bij dit onderwerp is dat een verhaal kan veranderen in een klaagzang, maar dat blijkt bij Ruth allerminst het geval. Haar productie laat zien dat tobben zowaar gezellig kan zijn en dat het zelfs kan leiden tot nieuwe inzichten. Ruth is eerlijk over haar twijfels en voegt humor toe. Bij een aantal nummers is ook muzikant Ruben Drenth te zien en te horen. Tijdens het maakproces heeft hij teksten van Ruth gearrangeerd.
Hilarisch is haar lied over het invullen van een beroepentest, vol tekstuele sprongen en een grappige ontknoping. Treffend is het nummer Vrijheid. De tekst schreef Ruth vorig jaar. Ze werd toen gevraagd om een lied te maken in verband met 75 jaar na de bevrijding van Nederland. Ruth stelt daarbij een grote vraag: "Kun je zingen over vrijheid als je nooit bent onderdrukt?"
De theater-avond in Le Petit Théâtre vliegt voorbij. Beide optredens zijn vermakelijk en bieden stof tot nadenken. Wat bewondering oproept, is de manier waarop Ruth, Sophie en Judith naar hun voorstellingen hebben toegewerkt, de muziek hebben samengesteld en ervoor hebben gezorgd dat er een indrukwekkende speellijst tot stand is gekomen. Zonder dat er een groots productie- of marketingteam aan te pas is gekomen, hebben zij hun plannen weten uit te voeren. Hulde.
Applaus voor Petit ook. Iedereen zou dit theater, dat schuilgaat achter grote bouwcomplexen, moeten ontdekken. Juist het kleine heeft impact. Dat heeft deze avond bewezen.
Hoofdfoto
Banner voorstellingen: We zullen wel zien waar we terechtkomen van Roes en Tobben van Ruth Elings – © Amber Schaafsma en Lenny Elings
Nog even dit
Onze artikelen zijn gratis en zullen nooit achter een betaalmuur verdwijnen. Voor theatermakers willen wij een onafhankelijk en levendig platform bieden: voor nu en in de toekomst. Donaties zorgen ervoor dat wij op lange termijn kunnen blijven investeren in het platform Theater050 en dat verhalen over theaterproducties belicht worden.
Betalen kan via onderstaande knop en je mag het bedrag zelf kiezen.
Bedankt voor je steun!
Kies het bedrag en doneer
Mark & Hugo versus Jannie & Rika
Dio van Velden
Verhalen
Dio van Velden
Verhalen
