Allejezus gaaf!

Een nieuwe versie van 'Jesus Christ Superstar' gaat op tournee door het land. Het is een alledaags verhaal over aanbidding en verraad. Verheerlijking en laster. Het licht dooft en de muziek wordt ingezet. De spelers komen op.

Het is 1970. Het Britse musical duo Andrew Lloyd Webber en Tim Rice levert een nieuw album af met een rockmusical, genaamd Jesus Christ Superstar. Eerder al lieten zij zich inspireren door een bijbelverhaal wat resulteerde in Joseph and the amazing technicolour dreamcoat. De musical over Jozef die pas vele later jaren met Jason Donovan in de hoofdrol echt een internationale hit werd. Maar nu was Jezus zelf aan de beurt. En wel zijn laatste week voor zijn kruisiging. De lancering van de live versie op Broadway en West End was direct een sensatie. Vanuit Christelijke gelederen werd geschokt gereageerd…

Het is 1973. De musical wordt verfilmd. Door de Amerikaanse regisseur Norman Jewison met Ted Neely in de rol van Jezus. Deze Neely zou dat charismatische personage nog minstens veertig jaar blijven vertolken in allerlei internationale touredities. Pikant detail: Jewison wilde eigenlijk Ian Gillan, de leadzanger van Deep Purple, voor de rol. Als je naar het indrukwekkende 'Child in Time' luistert, snap je meteen waarom. Maar Ian bedankte…

Het is 1975. Ik ben twaalf jaar oud en ga voor het eerst in mijn leven een film zien! Deze wordt vertoond voor de Nederlands-Hervormde jeugd in het Nederlands-Hervormde clubgebouw van de Nederlands-Hervormde kerk. In het dorp waarin ik ben getogen. De titel is Jesus Christ Superstar. Opgevoed met de EO-kinderkrant, Swiebertje en Stuif-es-in was dit een schok! Als ze keiharde porno hadden vertoond had die schok niet groter kunnen zijn. Ik was direct overdonderd. Door de setting, de muziek, door alles. Iets later kocht ik de dubbelelpee. Ik heb ze grijsgedraaid en zong alle nummers mee…

© Jan Versweyveld, scènefoto Jesus Christ Superstar, Albert Verlinde Producties i.s.m. Senf

Het is 2024. Een volgens eigen zeggen pure en rauwe Nederlandse versie toert door het land. Ingekort tot anderhalf uur zonder pauze door Ivo van Hove. In het Engels gezongen dus geen gekunstelde vertalingen. Persoonlijk vind ik Martiniplaza Theater niet gezellig. Ik krijg telkens het gevoel dat ik via eindeloze catacomben naar een crematie word geleid. Van binnen ziet het er keurig en schoon uit. Ik word vriendelijk ontvangen door de gastvrouwen en -heren. De stoelen zitten fijn, met riante beenruimte.

Op het podium zijn ook zitplaatsen. Zogenoemde Super Seats rondom de speelvloer. Ik ben een tikkeltje jaloers maar dat gevoel verdwijnt snel. Het gros van het spektakel wordt toch richting de bijna duizend mensen in de zaal zelf gespeeld.

Want het is ontzettend goed bezet. Met heel divers volk. Enorm amusant om al die mensen naar binnen te zien gaan en te bekijken. Behoorlijk wat mensen hebben zich mooi uitgedost. Maar er zijn legio mannen die eruit zien alsof ze hun vishengels voor twee uurtjes aan een collega visser hebben toevertrouwd, vrouwen die dat ene bijpassende jasje bij die broek niet hebben kunnen vinden of in een recalcitrante bui dachten: ‘Laat ik ook es mal doen’. Mensen die meenden naar Hair te gaan of midden in een verhuizing lijken te zitten.

Alle leeftijden zijn vertegenwoordigd ook. Lui die de oerknal nog hebben meegemaakt en kleinkinderen die worden meegesleurd met de wijze woorden: "Kijk, dit vond opa destijds prachtig. Toen werd er tenminste nog echte muziek gemaakt. Jaja…wij zijn ook jong geweest." Of misschien hebben opa en oma elkaar tijdens de vertoning van de film ontmoet in het Nederlands-Hervormde clubgebouw van de Nederlands-Hervormde kerk.

Dan dooft het licht en wordt de muziek ingezet. Het is meteen ontzettend opwindend om die weer te horen. De spelers komen op. In outfits die je legio ziet in de rekken van kledingwinkels gericht op 'de-jeugd-van-tegenwoordig'. Jeans, naveltruitjes, hoodies, jacks, sneakers en boots. Het beperkte speelvlak wordt intensief en heel vernuftig benut. De cast is energiek en brengt een uitstekend geluid voort. Iets teveel getrainde musicalstemmen naar mijn smaak waardoor het ensemble toch wat dertien-in-een-dozijn wordt. Lucas Hamming is met zijn rauw geluid een wellicht voorspelbare, maar vooral een onvoorstelbare goede Judas. Een genot om naar te kijken en luisteren. Loes Bettonviel zingt de rol van Maria Magdalena. Subtiel en roerend waar het moet en flink uitpakkend waar het mag. Officieel is zij understudy voor deze rol maar ik voel me rijkelijk getrakteerd. Een prachtig diep en rijk stemgeluid heeft Richard Spijkers als Caiaphas. Ook de stem van Jules Avery als Annas valt in positieve zin op.

Maar de absolute superster van deze middag is toch echt Jeangu Macrooy. Hij neemt met deze rol op schitterende wijze revanche op zijn classificering van het Songfestival 2021. Wat een verpletterend musicaldebuut. Zijn aandeel in de gehele uitvoering staat als een huis, maar vooral bij het nummer 'Getsemane' houd ik het niet droog. Sterker: de vliezen breken. Wat is hij allejezus goed!

Het interessante van deze uitvoering is dat het verhaal losgeweekt wordt van de Bijbel. Het is een alledaags verhaal geworden over aanbidding en verraad. Verheerlijking en laster. Macht, jaloezie en opstand. Kortom: een verhaal over het hier en nu. Er worden mensen op het schild gehesen en even later naar het hakblok gevoerd. Het ene moment ben je populair, even later doe je er niet meer toe. De geschiedenis herhaalt zich telkens weer en niets menselijks is ons vreemd. Maar bijna vijfenvijftig jaar later doet deze muziek er nog wel degelijk toe en wordt dit spektakel nog met grote regelmaat op het schild gehesen. En terecht: het is gewoon allejezus gaaf!!!

Makers

Creative team
Tekst: Tim Rice
Muziek: Andrew Lloyd Webber
Regie: Ivo van Hove
Decor & licht: Jan Versweyveld
Kostuums: An D'Huys
Choreografie: Jan Martens

^{Foto's: © Jan Versweyveld, scènefoto Jesus Christ Superstar, Albert Verlinde Producties i.s.m. Senf}

Dio van Velden

04-06-2024