'Make people smile every day'

In MartiniPlaza wordt niet een rode, maar een blauwe loper uitgerold… Het internationale rondreizende gezelschap 'Holiday on Ice' viert feest: hun ijsdansshow 'No Limits' beleeft in Groningen de Nederlandse première. Wat is hun magie? Hoe verloopt zo'n immense show? Hoe is het om als kunstschaatser mee te doen? Ik krijg een uniek inkijkje in de wereld van Holiday on Ice: voor én achter de schermen.

'Holiday on Ice' bestaat maar liefst 81 jaar en het trekt jaarlijks miljoenen bezoekers. Een show bijwonen staat al een tijd op mijn 'december-verlanglijst'. Dat komt eigenlijk door mijn moeder. Zij vertelt mij regelmatig dat ze als klein meisje kunstrijdster Sjoukje Dijkstra op televisie zag tijdens de Olympische Winterspelen. Dat moment was voor haar onvergetelijk. Ikzelf vind het kijken naar kunstrijden fascinerend. Deze sport roept bij mij een gevoel van vrijheid en verwondering op: de snelheid, het draaien en de hoge sprongen. Ik kijk ernaar uit om mij onder te dompelen in No Limits en de wereld van de kunstschaatsers.

Een bijzonder gegeven: na haar olympische carrière stapte Sjoukje Dijkstra over naar 'Holiday on Ice' (1964-1972). Ook werd ze actief voor Stichting Kunstrijden Nederland, die werd opgericht door Joan Haanappel. Met die stichting werkt 'Holiday on Ice' dit jaar samen. Daarom wordt in MartiniPlaza, naast de kunstrijders van 'Holiday on Ice', ook het jonge schaatstalent Summer Wijkhuizen even in de spotlights gezet.

In MartiniPlaza is het bijna showtime…

In de hal komen de geuren van apfelstrudel, chocolademelk, slagroom en andere zoetigheden mij tegemoet. Het doet denken aan een kerstmarkt. De zaal is efficiënt ingericht, met drie tribunes: twee aan de zijkanten en eentje aan de voorkant van de ijsvloer. Het lijkt erop dat iedere zitplaats wordt benut.

Het publiek wordt opgewacht door Joseph Dieffenbacher (USA): de enige deelnemer die niet op schaatsen staat. Hij maant iedereen om snel te gaan zitten, schuift daarna een ladder op het ijs en beklimt deze om een lampje aan te passen. Wat uiteraard niet helemaal lukt. Met de ladder schuift hij naar het volgende lampje en richting het volgende probleem… Een komisch begin. Wie goed oplet bij No Limits, kan deze man vaker spotten: hij weet zich zelfs te verstoppen in een vuilnisbak of sneeuwbal.

Ruim twee uur lang worden we getrakteerd op een show vol kleur, prachtige manoeuvres op het ijs en vindingrijke geluids- en lichteffecten. Visueel gezien is deze show een groot spektakel, maar in No Limits is ook aandacht voor het verhaal.

'No Limits' laat zich beschrijven als een game. Het is een virtuele wereld in cyberspace, waar alles mogelijk is. Je fantasie is de werkelijkheid.

Flynn woont in een camper en is in zijn leven al op alle plekken van de wereld geweest. Hij voelt zich thuis in 'No Limits', waar je kunt zijn wie je bent en waar geen grenzen zijn. Hij is bijna de enige die alle opdrachten kan uitvoeren en hij zou zomaar het Gouden Level van 'No Limits' kunnen bereiken. Maar hij wordt in de gaten gehouden…

De CyberGuard, de digitale politie, zit Flynn op de hielen. Zij willen voorkomen dat het spel wordt uitgespeeld en zetten de achtervolging in. Dan krijgt Flynn ook nog te maken met een serieuze concurrente: Sadie. Beide zijn aan elkaar gewaagd en zetten alles op alles om het Gouden Level te halen. In de game komen Flynn en Sadie elkaar voortdurend tegen. In een nachtclub met uitzinnig uitgedoste mensen, op een pier aan een zonnig strand, in het Wilde Westen, een indrukwekkend ijslandschap, duellerend in een levend schaakspel en strijdend in het Colosseum met gladiatoren. Wie gaat het lukken om 'No Limits' uit te spelen?

De show kent vele opvallende momenten, hoe valt daaruit een keuze te maken?

No Limits kent geweldige massa-scènes waarbij iedere schaatser in vol ornaat op de ijsvloer staat. Formidabel is de scène in de saloon, waarin twee ijsdansers in het Wilde Westen zich laten optakelen in een grote lamp en in de lucht acrobatische stunts uitoefenen. Het ziet er spannend uit: wanneer twee benen om een lichaam worden geslingerd, samen met de schaatsijzers, houd ik mijn adem in.

De scène in het Colosseum, met strijdwagens die worden voortgetrokken door schaatsers in paardenkostuum, is een feest om naar te kijken. Ook het schaakspel tussen Flynne en Sadie, rood tegen wit, is groots. Hierbij vormt iedereen een levend schaakstuk, van pion tot koning.

De ijswereld waarin Flynn en Sadie terechtkomen is grappig – probeer maar eens de sneeuwballen te ontwijken – en spectaculair : er ontstaat een ring met vuur op het ijs. De winterse omgeving vormt een groot contrast met een eerdere scène op het strand. Door de aanwezigheid van surfers en zonnebadende dames op strandstoelen vergeet ik dat ik naar een ijsshow kijk.

Dan komt ook nog een stroom aan herkenbare muziek voorbij, waarop de acties plaatsvinden: nummers uit de jaren tachtig én van nu. Het nummer 'Running up that Hill' van Kate Bush, een van mijn persoonlijke muziekheldinnen, is speciaal voor deze show bewerkt en komt als thema regelmatig terug. In het ijslandschap klinkt de stem van een andere muziekheld: Freddie Mercury, het Queen-nummer 'Hammer to fall'. En ik hoor zowaar twee fragmenten van Frankie goes to Hollywood: 'Two Tribes' en 'Warriors of the Wasteland'. Beide iconische nummers hebben van zichzelf geen vrolijke boodschap, maar voor de show werkt deze muziek juist opzwepend.

Voor mij persoonlijk zit de kracht van deze show vooral in de kleinere momenten en de technische vondsten.

Als er een suikerspinkraam over het ijs rijdt en een toeschouwer een echte suikerspin krijgt overhandigd van de verkoopster, verschijnt er een lach op haar gezicht. Aandoenlijk om te zien. Prachtig, juist door die eenvoud, vind ik de scène van Sadie die in haar slaapkamer wegdroomt. Boven haar bewegen de lampen afzonderlijk: helemaal van boven naar beneden, als een betoverende sterrenhemel. De lampjes zijn hier roze en het geeft een prachtig beeld. In een latere scène zijn diezelfde lampjes geel en liggen ze in een 'Pac-Man'-patroon. Vervolgens komt er een levensgrote Pac-Man tevoorschijn die de lampjes 'weghapt', terwijl hij uiteraard wordt achtervolgd door kleurige spookjes. Een ontzettend grappig tafereel.

No Limits eindigt met vuurwerk, een staande ovatie en een lang applaus. En terecht. Want in deze show zat alles: komische intermezzo's, prachtige projecties, vakkundig gemaakte kostuums en prachtige choreografieën. Ik begin de magie van 'Holiday on Ice' te begrijpen.

Na de voorstelling gaat voor mij het feest nog even door. Bij de premièreborrel raak ik kort in gesprek met een kunstrijdster uit het ensemble. In No Limits speelt zij meerdere rollen, waaronder het 'paarse Pac-Man-spookje'. Ze vertelt mij dat zij onder meer heeft geschaatst bij 'Disney on Ice', maar dat het publiek hier anders is. Bij 'Holiday on Ice' zijn het vooral volwassenen die de show bezoeken.

Voor middernacht hebben de kunstrijders hun eigen premièrefeest alweer verlaten. Dat is begrijpelijk, want voor de volgende dag staan er maar liefst drie shows op het programma.

Wat gebeurt er op de dag ná de première?

De ochtend na de show meld ik mij bij uitvoerend producent Kiki Venhuizen. Via een roldeur ga ik naar binnen. De drie tribunes zijn nu nog leeg, maar zullen straks opnieuw gevuld zijn. Ver boven het ijs zijn vijf stoeltjes geïnstalleerd, met daaronder een hele smalle touwladder. Via die ladder gaat een technicus naar boven: een kwartier voordat de voorstelling begint. Kiki legt uit dat zij de ijsdansers handmatig in het licht zetten, met een volgspot. Een van hen neemt ook een sneeuwbal mee… De hele voorstelling blijven zij zitten, ook tijdens de pauze. Urenlang dus, dat verdient respect.

De hoofddeelnemers (principals) krijgen nu de tijd om warm te draaien op het ijs, terwijl de technici bezig zijn met de belichting. Ook wordt er gewerkt aan de 'pyrotechniek', oftewel: het vuurwerk in de show. Voor iedere voorstelling wordt alles gecontroleerd en bijgevuld.

Kiki neemt mij mee naar de ruimte achter het ijs. Daar bevinden zich de kostuums – voor iedere show ontwerpt en maakt 'Holiday on Ice' maar liefst vierhonderd kostuums – plus een duizelingwekkende hoeveelheid attributen en decorstukken. Een greep daaruit: de camper van Flynn, de strijdwagen, een gigantische discobal met een bar, een gedeelte van de 'saloon', pruiken, de Pac-Man kostuums, lampen… Iedere kunstschaatser draagt een eigen lamp die wordt aangestuurd door de techniek.

Kiki beaamt dat bij deze show veel props zijn gebruikt: "Bij No Limits ligt de focus echt op het verhaal, meer dan bij andere producties, daar zijn die props voor nodig." Ik vind het bijzonder om te ontdekken dat er zoveel details aan de props zijn toegevoegd: zo kun je van dichtbij kleine soldaatjes zien, achterin de camper van Flynn. Deze zijn niet te zien vanaf de tribune, maar geven wel iets prijs over zijn belevingswereld.

Achter de schermen bevindt zich ook nog de catering en een naaiatelier. Ook krijg ik een kijkje in het 'openbare deel' van de kleedkamer, waar 'quick changes' plaatsvinden. Hier moeten de deelnemers zich snel omkleden om klaar te zijn voor de volgende scène. "Daar helpt iemand ons bij," vertelt kunstrijder Benjamin Guthrie (CAN) die deel uitmaakt van de 'principals'. Bij iedere voorstelling is er een vrijwilliger die ervoor zorgt dat de kunstschaatser met het juiste kostuum het ijs op kan. Dat is telkens iemand anders, afhankelijk van de plaats waarin ze spelen.

Ik veronderstel dat meedoen aan 'Holiday on Ice' topsport moet zijn.

Ik krijg de gelegenheid om wat langer met Benjamin te praten. Volgens hem moeten de schaatsers die meedoen aan 'Holiday on Ice' voldoen aan een hoge standaard. Zelf schaatst hij al sinds zijn derde en heeft hij op wedstrijdniveau geschaatst. Hij heeft ervaring met meerdere grote producties en doet al sinds 2019 mee aan 'Holiday on Ice'. Ook Benjamin heeft bij 'Disney on Ice' geschaatst, als personage: "Kinderen komen dan echt om een Disney-personage te zien. Dat is bij 'Holiday on Ice' anders, mensen komen hier voor het verhaal."

Iedere deelnemer bij 'Holiday on Ice' heeft een eigen specialiteit. Zo heeft Benjamin veel ervaring met solo's, schaatsen in duo's en sprongcombinaties. De regie beslist welke eigenschappen precies nodig zijn voor de show. Soms moeten scènes worden aangepast om praktische redenen. Zo werd No Limits in het buitenland uitgevoerd op een kortere ijsbaan dan in MartiniPlaza. Dat vormde een extra uitdaging om grote attributen in te zetten: niet eenvoudig als je een arena moet maken met gladiatoren en strijdwagens…

naam voorstelling — © Rico Ploeg, scènefoto 'No Limits', Holiday on Ice, met Benjamin Guthrie op de voorgrond

Een jong gezelschap met vele nationaliteiten

Kiki vertelt dat er achtendertig performers zijn en dat de crew bestaat uit zo'n veertig medewerkers. De gemiddelde leeftijd van de kunstrijders is 21 jaar. Een uitzondering vormt de man die we tijdens de komische momenten hebben gezien: degene die niet op schaatsen staat. Hij is een stuk ouder dan de rest. Verder doen er 23 nationaliteiten mee aan No Limits: mensen uit de hele wereld.

Benjamin ervaart de groep als een 'working family dynamic'. De kunstrijders brengen veel tijd samen door: op reis en op de ijsvloer. Het team is hecht en iedereen helpt elkaar. Maar bovenal bevalt de combinatie van het reizen en schaatsen hem goed: "Make people smile every day," zegt hij met brede lach op zijn gezicht. Dat zijn mooie woorden om afscheid te nemen.

Benjamin en Kiki gaan zich voorbereiden op de middagshow. Ondertussen worden de folders voor de volgende productie van 'Holiday on Ice' al op de zitplaatsen gelegd: Horizons. Terwijl ik de zaal verlaat, stromen de eerste bezoekers al binnen in de hal van MartiniPlaza. Klaar voor een nieuwe ervaring en een 'smile' op hun gezichten. Nee, het feest van 'Holiday on Ice' is nog lang niet afgelopen.

'No Limits' van 'Holiday on Ice' is deze kerstperiode nog te zien in Breda, Den Bosch, Amsterdam, Rotterdam en Maastricht. Bekijk de speeldata op de website van 'Holiday on Ice'.

Ingrid de Vries

13-12-2024