Oase van zwanen is een lust voor het oog

Als kind las ik een boek waarin een meisje met haar balletschool het Zwanenmeer ten tonele bracht. Sindsdien staat het Zwanenmeer op mijn lijstje. In gebruikelijke uitvoeringen zijn er 24 zwanen. Vandaag is het eindelijk zover en ga ik ook nog eens een dubbel aantal zwanen zien. 'Het Grootste Zwanenmeer ter wereld' van Shanghai Ballet heeft maar liefst 48 zwanen. Opgetogen trek ik naar een uitverkocht Martiniplaza Theater.

De uitvoering heeft vier aktes, twee voor de pauze en twee na de pauze. Elke akte sluit af met het doek dat een paar minuten sluit.

In de eerste akte maken we kennis met prins Siegfried op de binnenplaats van het kasteel. De sfeer is feestelijk, er hangt versiering en de prins krijgt een kruisboog als cadeau van zijn moeder – de koningin. Er wordt gedanst en feestgevierd. Siegfried besluit om zijn kruisboog te willen testen en vertrekt naar het meer waar hij vervolgens Odette ontmoet.

De tweede akte gaat over Odette, de zwanenkoningin, omringd door alle zwanen. Ze draaien sierlijk en dansen in houdingen die ik nooit voor mogelijk heb gehouden. Deze oase van zwanen is spectaculair, het zijn er steeds meer en doordat ze uit alle hoeken en gaten komen kun je ze maar moeilijk tellen. Uiteindelijk is het gelukt en tel ik er 48. Het decor bestaat uit veel rook en stelt een meer voor.

De zwanen zijn eigenlijk jonge vrouwen die door een boze tovenaar in zwanen zijn veranderd. Deze tovenaar probeert ook steeds te voorkomen dat Odette en Siegfried bij elkaar komen. De samendans van Odette en Siegfried vind ik grandioos en ontroerend. Ik heb nog nooit zoiets gezien. Siegfried belooft Odette eeuwige trouw. De bijpassende muziek maakt dat ik met tranen van ontroering in mijn ogen zit als het doek valt.

Na de pauze is de derde akte aan de beurt. Het decor is veranderd naar het kasteel waar de verjaardag van Siegfried groots wordt gevierd. De bedoeling is dat Siegfried een prinses kiest om mee te dansen en te trouwen. De boze tovenaar schuift zijn dochter Odile naar voren en door haar zwarte zwanenkoningin outfit, lijkt het of dit Odette is. De prins danst met Odile. Hij belooft Odile eeuwige trouw, maar komt er later achter dat ze niet Odette is. Helaas heeft Odette alles gezien en zij gaat verdrietig terug naar het meer.

In de vierde akte vechten Siegfried en de tovenaar. De oase van zwanen is terug en ze bewegen weer sierlijk over het meer. De bekende muziek zwelt aan en het tafereel lijkt door de rook sprookjesachtig en mysterieus. Uiteindelijk vinden Odette en Siegfried eeuwige liefde bij elkaar en wordt de betovering verbroken.

Persoonlijk vind ik de tweede en vierde akte het mooist. Dit komt voornamelijk doordat het in deze aktes over de zwanen gaat en de ballerina’s er uitzien zoals ik mij altijd voorgesteld heb: wit en sierlijk. Ze dansen met mooie bewegingen over het toneel. Ook de dans tussen Siegfried en Odile vind ik indrukwekkend omdat er een mooie balans is.

Ondanks dat ik al andere balletvoorstellingen heb gezien, had ik niet verwacht dat het Zwanenmeer mij zo zou ontroeren. Vooral de combinatie van de bekende muziek, het grote aantal zwanen en het steengoede dansspel vind ik bijzonder. Ik denk dat Het Grootste Zwanenmeer ter wereld voor mij lastig te overtreffen wordt als ik opnieuw een balletvoorstelling bezoek.

^{Hoofdafbeelding: © Foto Stardust, Shanghai Ballet: Het Grootste Zwanenmeer ter wereld, foto ontvangen van Martiniplaza Theater}

Suzanne Atema

06-10-2023