BBBRAVO!!!

Terwijl half Nederland doende is via het stembiljet te demonstreren tegen het kabinetsbeleid, ben ik te gast bij een demonstratie van ruim dertig pupillen van Codarts Dance Company uit Rotterdam. 'Talent on the Move' is een jaarlijks terugkerend tourneeprogramma. Een samenwerking tussen genoemde dansopleiding en het Holland Dance Festival.

Volgens het programmaboekje worden wij getrakteerd op 'het allerbeste wat de hedendaagse dans te bieden heeft'.

Maar liefst dertig aanstormende en uiterst gedreven danstalenten, afkomstig uit alle delen van de wereld, tonen nieuw werk van voornamelijk jonge choreografen. Er worden solo's, duetten en ensemblestukken beloofd. Het doel van Talent on the Move is om de dansers de noodzakelijke podiumervaring te laten opdoen. Al bijna twintig jaar lang zijn de shows in dertig Nederlandse theaters te bewonderen.

Enkele dagen eerder kreeg ik bericht dat de voorstelling werd verplaatst van de kleine naar de grote zaal van de Oosterpoort. Of dit te maken had met overweldigende publieke belangstelling of de toch net te krap bemeten speelvloer van de kleine zaal, wordt niet duidelijk. De kaarten zijn ongeplaceerd. Rij twee tot en met vijf zijn goed bezet, dan een gapende zee van lege stoelen en dan een druk bezet, sterk oplopend gedeelte van de zaal. Wat te doen? Ga ik voor het totaaloverzicht achterin de zaal, languit op rij zeven of acht of ga ik voor een close-up van 'bloed, zweet en tranen'? Ik besluit het laatste. De eerste rij is geheel leeg. Ik ga in het midden zitten. Bijkomend voordeel is dat van onder het podium verwarmde lucht de zaal wordt ingeblazen. Héérlijk!

Ik ben enorm in mijn nopjes met het heldere programmaboekje. De foto's en namen van de choreografen en dansers. En voldoende ruimte voor aantekeningen. Zo maak ik kennis met de twaalf choreografen. Op één na allemaal mannen. Opmerkelijk. Decennia lang waren het vooral vrouwen die de moderne dans vormgaven. Vrouwen als Conny Jansen, Andrea Leine, Regina van Berkel, Nanine Linning en Nicole Beutler. Vanavond krijgen we een vloed aan heren want werk van de enige vrouw in het rijtje staat niet op het program. Ik heb getij altijd fascinerend gevonden. Opmerkelijk is ook dat er slechts één gevestigde naam tussen staat: Ed Wubbe. Deze Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw is choreograaf en artistiek directeur van het Scapino. Ook hij levert een bijdrage. Verder voor mij totaal onbekende talenten welke op het strand geworpen worden.

De show opent met het werk 'The First Spoon' van de Spanjaard Diego Sinniger de Salas.

Hij beschrijft zichzelf vooral als 'een kunstenaar zonder labels'. Zijn bijdrage is ook de enige choreografie met rekwisieten. Een pied de stalles met een vuurrood kussen met gouden kwasten. Daarop geen glazen muiltje maar een gouden lepel. Deze relikwie wordt ernstig bewaakt door vier heren die druk met hun mobiele telefoons (als zijnde walkie talkies) in de weer zijn. In een onbewaakt moment wordt de lepel toch weggegrist. Een fascinerend bewegingsspektakel volgt als ware het een spel op het schoolplein. Een iemand heeft een bal (of het petje van de schlemiel van de klas) en die probeert iedereen te bemachtigen, met en zonder succes. Het lijkt een geïmproviseerde bende maar ik realiseer me dat iedere beweging tot op de seconde en de millimeter nauwkeurig is uitgedacht, gerepeteerd en uitgevoerd. Dit belooft wat. Dit belooft heel veel!

Op pianomuziek volgt een slapstickachtige pas-de-deux van de Israëlische Roy Assaf. Een prachtig rustpunt na de overweldigende opening. De Italiaan Dario Tortorelli presenteert zijn Love Streams. Als een enorme zwerm spreeuwen (ook zo'n fascinerend natuurverschijnsel) wervelt het ensemble over het podium om vlak voor het publiek tot stilstand te komen. Gevolgd door een korte speech van de jonge Zweeds-Nederlandse danser Eskil Dorrepaal. Geboren en getogen in Zweden. 'Een druk kind, een heel erg druk kind' omschrijft hij zichzelf. Zijn eerste dansopleiding volgde hij jarenlang in Kopenhagen.

Elke dag om vijf uur 's morgens met de trein. Reistijd ruim vier uur en in de namiddag weer terug.

Eskil Dorrepaal sliep en at in de trein, maakte er zijn huiswerk en na enkele maanden kenden alle conducteurs zijn naam. Zijn vervolgopleiding moest en zou zijn aan de meest toonaangevende opleiding van Europa: Codarts Rotterdam. Hij auditeerde en werd aangenomen. Tot groot geluk van hemzelf en… van ons. Naast een danstalent is hij ook nog eens een ongelofelijk ondeugende charmeur.

Dan presenteert de Praagse Jarek Cemerek zijn Ensign. Een prachtig kwintet met een fantastische solo van Indar Aritz Vinas. Onthoud die naam of beter: ga hem nu zien, over tien jaar is hij niet meer te betalen! Na de pauze volgt werk van grootmeester Ed Wubbe. Vier stukken maar liefst, het meest klassiek van al het gebodene. Op mij komt het gedateerd en onsamenhangend over. Alsof er snel en willekeurig vier oude kledingstukken uit de kast zijn getrokken, omdat je nu eenmaal niet naakt over straat mag. In het programma krijgt hij veruit de meeste minuten. Die fout ga ik hier niet herhalen. Het mooie aan getij is dat het geeft én neemt.

De Pool Maciej Kuźmiński studeerde in Londen en presenteert hier zijn Event Horizon. Een verpletterende pas-de-deux op enkele vierkante meters. De man kardinaalrood, de vrouw bruidswit in een bijna constante gezamenlijke pirouette. De manier van vasthouden verandert: van aantrekken, liefkozen, gijzelen en afstoten. Ik heb nog nooit zoiets gezien. Een absoluut hoogtepunt. Facade volgt van Andonis Foniadakis. Een energiek en indrukwekkend ensemblestuk op opzwepende minimal music.

En dan de finale: 'The Speech' van de Nederlandse Wessel Oostrum.

Geïnspireerd op de iconische toespraak van Charlie Chaplin in de film The Great Dictator uit 1940: een satire op Adolf Hitler en de allereerste film waarin Chaplin sprekend optrad. Wessel start solo en allengs komt het volledige ensemble op. Als publiek voel je de kracht, levenslust, ambitie, de bereidheid om keihard te werken, af te zien en te triomferen. De speech krijgt veel weg van een andere beroemde speech: I have a dream van Martin Luther King, dit jaar exact zestig jaar geleden. Ik heb ergens nog een zakdoekje…

Op de dag dat half Nederland bozig en wrokkig doende is via het stembiljet oude tij te keren, zetten zeven choreografen en dertig dansers, dus bijna veertig hele jonge, enthousiaste en zeer getalenteerde mensen een tsunami in werking. Een vloedgolf van vernieuwende bewegingen, composities en uitdrukkingen. Ze kijken vooruit! Zijn gretig en klaar om de wereld te veroveren. Met bloed, zweet en tranen. Ik heb hun gehijg gehoord, de blauwe plekken en kneuzingen gezien, de geschonden tenen, het zweet geroken en meer: de spetters zitten op mijn bril! Ik hoop zo dat ze niet verspreid opgeslokt worden door gevestigde ensembles. Ik hoop zo dat ze hun oorspronkelijkheid bewaren en doorontwikkelen. Carlos Ruiz Zafón schreef al (en hij doelde op politiek én kunst): 'Hoe kunnen er in dit land nieuwe talenten opstaan als zelfs de doden niet met pensioen gaan'…

^{Hoofdafbeelding: © Guido Bosua, Holland Dance Festival, Talent on the Move 2023}

Dio van Velden

22-03-2023