Theater thuis: donderdag is voorlopig 'verwonderdag'

Het is even wennen. Ik ga een theatervoorstelling beleven. Zonder een kaartje te kopen, zonder de datum in mijn agenda te zetten, zonder mij zorgvuldig te kleden, niet naar het theater te lopen en mij te mengen tussen verwachtingsvol publiek, het programmaboekje te bestuderen en niet dat verrukkelijke moment beleven: de zaallichten dimmen, het geroezemoes verstomt, het doek gaat open en de magie start.

De theaters zijn gesloten. Donderdag is voorlopig 'Verwonderdag'. Gerenommeerde theatergezelschappen zetten registraties van producties online, welke minstens 24 uur te bekijken zijn. Een van de vele lovenswaardige initiatieven om cultuur in de huiskamers te brengen in deze bizarre tijd. Het heeft ook voordelen: niet in de rij staan voor de garderobe, niet vier keer hoeven opstaan voor langs schurkende bezoekers, geen ergernis over oplichtende telefoontoestellen en heerlijk veel beenruimte.

Ik heb me geïnstalleerd voor 'TETRIS Mon Amour' van Club Guy & Roni en Slagwerk Den Haag.

Glas rosé, sigaretten en kaasplankje paraat, op kousenvoeten: een mens kan snel wennen. Ik bekijk de voorstelling op mijn computerscherm. Ik heb geen idee hoe ik een en ander kan doorlinken naar mijn televisie. Bovendien heb ik een toestel waarvan een beetje inbreker spontaan in snikken uitbarst.

TETRIS Mon Amour is een dansvoorstelling uit seizoen 2017/2018. Een metafoor voor het echte leven. Wie zichzelf harder pusht, kan zijn levensscore verbeteren. Hoe hard kan een mens zichzelf opjutten, terwijl die moet blijven passen in een bestaande structuur? De enige manier om overeind te blijven, is om op de hoogste snelheid zelfbeheersing te bewaren.

Ik had werkelijk nog nooit van Tetris gehoord. En begrijp inmiddels dat ik daar tot gisteren 20.00 uur uniek in was.

Het computerspel Tetris is blijkbaar mateloos fascinerend en verslavend. Tetris veroverde razendsnel de gehele wereld toen het in 1984 werd uitgevonden. De naam is afgeleid van het woord tetromino. Het is een spel met blokjes. Ieder blokje bestaat uit vier vierkantjes en is zo een tetromino. De blokjes hebben verschillende vormen, bijvoorbeeld een 'L'.

Die blokken vallen vanaf de bovenkant van het scherm naar beneden en door te roteren en horizontaal te verplaatsen … ach, ik hoef u dat niet uit te leggen. Dat zou hetzelfde zijn als dat Wesley Sneijder een zaal vol bloemenkwekers gaat uitleggen hoe het beste de Caryophyllaceae (Dianthus, ofwel anjer) te verbouwen. Dit voor de voetballers onder u.

Campagnebeeld van TETRIS Mon Amour, foto: © Martijn Halie

Terug naar de voorstelling! Choreografe Roni Haver was zelf ook ooit verslingerd aan Tetris. En maakte een explosieve voorstelling waarin de getalenteerde dansers van Club Guy & Roni en de ijzersterke musici van Slagwerk Den Haag zich verliezen in het spel; in een race tegen de tijd en de oneindige stroom van dingen die op je af komen.

Het toneelbeeld (Ascon de Nijs) is futuristisch: een enorme verrijdbare, open stalen kubus waarin en omheen de dansers bewegen.

Flinke frames in blokmotief met felle spots, laser en rook. En plastic/plexiglas: afwisselend weerkaatsend en half doorzichtig. De kleding, in gebroken wit en legerbruin, is stug en doet Oost-Europees, militaristisch maar ook speels aan. Alles bij elkaar waan je je al snel in een Science Fiction-film.

De muziek van Thijs de Vlieger, bekend van het succesvolle elektronische trio NOISIA (en ook componist voor videogames), is spannend. Vaak pompend en opzwepend maar ook de paar rustige momenten met de gonzende, liggende akkoorden en enkele subtiele variaties boeien.

De drie muzikanten komen regelmatig achter hun percussie en elektronica vandaan het speelvlak op. Ze laten zich zelfs verleiden tot een stuk choreografie. Door een recensent van de Volkskrant vergeleken met Duracell-konijntjes. Die associatie komt ook onmiddellijk bij mij op, maar ik geef het een ieder te doen. Ik vind het knap, komisch en vertederend. Bovendien zien we iets van mens op het podium…

Want menselijk zijn de choreografieën van Roni Haver nauwelijks te noemen.

De voorstelling bestaat vooral uit een soort Robot-taal. In één lange trip van ongeveer een uur wordt van de zeven dansers het uiterste gevergd. In een vaak adembenemende synchroniciteit worden de patronen uitgevoerd, voortgestuwd door de muziek die feitelijk één lange dance-track is.

De scherpte en energie van de dansers zijn indrukwekkend: binnen een kwartier al vliegt en drupt het zweet in het rond. De choreografie biedt, ondanks het strakke regime, voldoende ruimte voor eigen invulling. Ik ervaar een nieuwe industriële revolutie, machinerieën, sollicitatiegesprek, medische experimenten, arbeidsethos, ontruimingsoefeningen, openbaar vervoer, slagveld, het universele aantrekken en afstoten en een herkenbare, zeer onhandige first-date. Waarin de kleding plots koddig lijkt en de robotachtige motoriek kolderiek.

De kus ontroert. Nou en of! Verder hoekt en haakt alles in elkaar. Voeten, benen, knieën, heupen, armen, handen. Net als in het computerspelletje Tetris waarin alle hoekige vormen in elkaar moeten grijpen.

Geruststellend of verontrustend: ook in deze ver-van-mijn-bed-wereld is er een Miss-verkiezing.

En wordt er een koningin gekroond. Met diadeem, met sjerp, met trofee. Een fraai eindplaatje, dat wel. 'Donderdag Verwonderdag' is een pracht-initiatief. Ik kijk uit naar de volgende. En kijk tegelijkertijd uit naar het moment dat ik weer een kaartje kan kopen, mag opstaan omdat u langs mij heen moet schurken naar uw plek en niet benauwd hoef te zijn voor rondvliegende zweetdruppels.

Tenslotte: koop één enkele Caryophyllaceae. Een Dianthus dus, ofwel anjer. Een witte anjer liefst: het teken van verzet. Verzet tegen het virus. En symbool van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Of, als u verstandig thuis blijft, maak zelf een anjer. Van drie velletjes toiletpapier. Daarvan schijnt een ieder voldoende te hebben.

Credits
Concept en choreografie: Roni Haver
Muziek: Thijs de Vlieger
Medemaker: Guy Weizman
Dansers: Camilo Chapela, Angela Herenda, Tatiana Matveena, Sofike Machkebiya, Adam Peterson, Igor Podsiadly, Lewis Seivwright
Muzikanten: Jonathan Bonny, Pepe Garcia/Enric Montfort, Niels Meliefste
Decor: Ascon de Nijs
Licht: Maarten van Rossem
Kostuums: Evgeniia Shalimova
Geluid: Simon Derks, Thomas Koopmans

Fotografie
Hoofdfoto: © Andreas Etter, scènefoto uit TETRIS Mon Amour
Afbeelding in tekst: © Martijn Halie, campagnebeeld TETRIS Mon Amour

Dio van Velden

14-04-2020