Tweedehandskind

Ik ga naar Simplon. Daar wordt de filmregistratie van het verhaal van Mulu Glas vertoond. En ik ben uitgenodigd. Simplon… Ik ben er één keer eerder geweest. Een goede kennis speelde basgitaar en nodigde mij uit voor een soort jamsessie-estafette. Een flinke band, steeds in wisselende samenstelling, speelde een hele avond door. Steeds als een percussionist, toetsenist, bassist of wat voor -ist dan ook opgebrand dreigde te raken of het repertoire van een zanger/zangeres uitgeput, stond er een vers exemplaar klaar om in te springen.

Ik herinner me een vage kelderruimte, zwarte plafonds en muren, stroboscopen en rook, een bar, veel hippe jongeren en vooral veel hippe herrie. Ik viel uit de toon, verstond niemand (er werd wel gevraagd of mijn kleinzoon meespeelde) en had het enorm naar mijn zin.

Simplon biedt dan ook een veelzijdige en grensverleggende programmering op het gebied van popmuziek, cultuur en lifestyle voor jongeren uit de stad Groningen en omstreken, vervult een voorhoedefunctie voor het programmeren van dance en elektronische muziek en is het belangrijkste podium voor urban en hiphop cultuur in Noord Nederland.

Vanavond dus mijn tweede kennismaking met deze obscure spelonk, het Sodom van de-jeugd-van-tegenwoordig.

Uitdaging één: outfit. Ik kies voor een slangenleren broek, wit overhemd, double-breasted smokingjasje en stoere westernlaarsjes. Lange zwarte leren jas en zwarte Borsalino en klaar. Die anderhalve meter is ruim gewaarborgd: men deinst terug en zwermt uiteen voor mij op de trottoirs.

Simplon is voor mijn generatie gewoon wel een wat obscure en geheimzinnige plek. Des te verrassender is de ontvangst. Hartelijker en warmer kan gewoon niet. Als ik op deze wijze bij de Hema begroet zou worden, zou ik er binnen tien minuten mijn volledige maandsalaris inclusief eindejaarsuitkering besteden. Iedereen is echt heel blij met mijn komst en die van anderen. Het horecagedeelte is uiteraard gesloten maar er worden vrolijk flesjes water, blikjes fris en reepjes Kit-Kat uitgedeeld. Wat enorm attent en vooral ontzettend lief. En iedereen ziet er 'lekker eigen' uit. Ook mijn roze getoupeerde pruik en naaldhak-laklaarzen hadden hier geen opzien gebaard.

Zo'n 35 genodigden wonen de première bij van de film over het leven van Mulu Glas. Of eigenlijk: een registratie van de theatermonoloog over het leven van Mulu Glas. Door Mulu Glas zelf. Kort door de bocht: Mulu is geboren in Ethiopië, op straat te vondeling gelegd, door vrome ouders in een vroom Oost-Gronings dorp geadopteerd. Nadat zij enkele intakegesprekken hebben doorstaan, een wensenlijstje hebben ingevuld ('lijkt wel het menu van een willekeurige snackbar') en 20.000,00 euro hebben overgemaakt.

Maar opgroeien gaat niet geheel van een leien dakje. Op school kan Mulu maar matig meekomen. Een test (o.a. verschillende blokjes in vormpjes duwen) wijst uit dat hij een IQ van 75 heeft. Etiket na etiket wordt op zijn borst geplakt. Hij brengt met wat anderen meer tijd op de gang door dan in een leslokaal. De gang wordt de straat. Daar hoort een eerste sigaret bij, een eerste joint, de eerste alcohol. Opgeschoten dorpsjeugd in Lonsdale jacks schelden hem uit: "Smerige kutaap! Rot op naar je eigen land."

Het gaat van kwaad tot erger. Mulu wordt een van de 30.000 OTS-jongeren in Nederland. Wat staat voor Onder Toezicht Stelling. Jeugdzorg, jeugddetentie, verslavingszorg, maatschappelijk werk. Veel heen en weer van veel kastjes naar veel muren. Veel bureaus daartussen met veel mijnheren in pak die beslissingen nemen. Op basis van een dossier, niet op basis van een leven, een persoon van vlees en bloed, een mens met gevoel…

We kijken naar een registratie van Mulu's verhaal. Nachtburgemeester Merlijn Poolman heet een ieder welkom en houdt een korte introductie. De film vertoont wat technische kuren. In alle rust worden laptops opnieuw aangesloten en gaan de geweldige gastvrouwen nog eens met de schalen Kit-Kat-repen rond. Dan gaat het goed. Tweedehandskind is opgenomen in een leeg Comedy Café te Amsterdam. Een podium afgezet met koperen paaltjes en rode koorden. Een waarschuwingsbordje erbij: 'Do Not Touch'. Tafeltjes en stoeltjes met rode schemerlampjes. Een soort New Yorkse Kit-Kat-Club. Geen publiek.

Een aangrijpende setting. Hier staat een mens, een man met een verhaal.

Geen aanklacht of klaagzang. Wel een uitdaging om over veel zaken na te denken. Over adoptie, over zwart, over wit, over discriminatie, uitsluiting, etiketten, hokjes, stigma's en verslavingen. Nadenken over seksuele diversiteit en liefde en nog veel meer.

Een deel van Mulu's leven was eerder te zien in de vierdelige documentaireserie (NPO 3, PowNed) Verdoofd. Waarin vier verslaafde mensen onbeperkt toegang gaven tot hun strijd met hun grootste liefde: drugs en drank. Deze serie liet zien hoe het leven eruitziet als je verslaafd bent en vertelde het verhaal van de vicieuze cirkel die verslaving is. Van de drang de realiteit te verdoven tot de innerlijke strijd, gevolgd door confronterende momenten van besef. Een programma met vier persoonlijke reizen dat op rauwe en indringende wijze liet kennismaken met de complexe wereld van drank- en drugsverslaving.

Mulu lijkt die strijd gewonnen te hebben. En hij is verliefd, heeft een vriendje. Waarmee hij laatst overgelukkig hand-in-hand over straat ging in Rotterdam. Tot hem werd toegebeten: "Smerige kutnicht! Rot op uit onze straat!"

Mulu heeft heel wat overwonnen. Veel meer dan menig mens kan opbrengen.

En dan schrijft hij ook nog eens een prachtige en indringende monoloog. Vol zelfreflectie met de nodige ironie en zelfspot. Daar is veel kracht en lef voor nodig. En levenslust. Een flink deel van de samenleving zou daar een voorbeeld aan kunnen nemen. Dat deel met een gemiddeld IQ van tussen de 85 en 115. Waarvan een gedeelte niet verder komt dan 'Kutaap' en 'Kutnicht'.

En Mulu wil door. Zich weer met zijn grote liefde gaan bezighouden: muziek. Hij bracht al eerder een autobiografisch getint rap-album uit en dat smaakt naar meer. Tweedehandskind stopt ook niet met deze première. Het is prachtig materiaal voor een educatief programma, zowel als registratie maar zeker ook als live-performance op scholen, in buurthuizen en jongerencentra, bij maatschappelijke- en welzijnsorganisaties. Eigenlijk overal waar weer eens opnieuw nagedacht mag en moet worden over diversiteit en inclusie.

En dat 'obscure' Simplon lieve mensen: daar kun je dus gewoon heen hoor. En ook naar binnen. Je wordt niet opgegeten. De mensen daar zijn om op te vreten 😊. Ze programmeren ook Folk, Jazz en Comedy. En er was niemand die tegen mij riep: "Kutfossiel."

De première van de film 'Tweedehands kind' van Mulu maakt onderdeel uit van het programma Noordstaat INVITE.

Performance: Mulu Glas
Met steun van het Fonds voor Cultuur Participatie

_{© Alex Meijer @ghostwriter insta. Mulu Glas - Tweedehandskind}

Dio van Velden

19-11-2021