Wanneer heb je voor het laatst iets voor de allereerste keer gedaan? Die vraag kwam bij mij op toen wij door een onbekend deel van de stad fietsten. Gewoon in Groningen, maar dan zonder strakgemaaide bermen, gele klinkers of gedesignde gebouwen of rechthoekige tuintjes. Op het terrein stond een vrachtwagen geparkeerd. Al een behoorlijke tijd. Het gras dat eromheen groeide, had al bijna de laadruimte bereikt. Op deze plek was ik voor het eerst. Samen met de productiegroep van een nieuwe theatervoorstelling: 'Vlucht van Omid'.
Om bij het begin te beginnen… Een paar jaar geleden leerde ik, als bestuurslid van Stichting BeeldBepalend, Omid Aghondi kennen. Omid leeft en werkt in Groningen. Hij heeft een groot verhaal te vertellen over wat hij heeft meegemaakt op tienjarige leeftijd. In 2017 verscheen zelfs een boek over zijn belevenissen: De vlucht van Omid, geschreven door Lysette van Geel (oud-presentatrice van het Jeugdjournaal). Tijdens onze gesprekken met Omid raakte ik al snel gegrepen door alles wat hij vertelde. Omid had de wens om zijn verhaal om te zetten naar een theatervoorstelling en wist de stichting snel te overtuigen: hiermee moesten we aan de slag.
Allerlei nieuwe 'eerste keren'
Met een klein team zijn we aan de slag gegaan. De takenlijst was lang: werken met nieuwe spelers, fondsenwerving, contacten leggen met locaties, regie, het maken van een script, techniek regelen, publiek informeren, beelden maken, repeteren, blauwe m&m's kopen en veel attributen halen.
Zelf vind ik het vooral spannend dat er zoveel 'eerste keren' bleken te zijn. Een belangrijke eerste keer voor mij – ik bemoei me graag overal mee – was het kunnen 'loslaten'. Want ja: ik was immers niet degene die op het podium hoefde te staan. Gelukkig leerde ik om op het proces te vertrouwen.
Door iedereen is veel werk verzet. Zo konden we een beroep doen op Dio van Velden. Naast de regie heeft hij het verhaal van Omid uitgeschreven naar een script en tussen alle bedrijven door regelde hij ook nog allerlei kleding en props. Mooi ook om de bereidheid van spelers Omid, Nijs en Hanneke te zien om in dit nieuwe project te duiken. Allemaal mensen die dit avontuur aangaan.
Niet de allerbelangrijkste taak, maar toch noodzakelijk, was het maken van een fotoshoot voor de poster. Onze zoektocht voor een geschikte locatie eindigde bij een vrachtwagen, op een onbekend stukje Groningen. Een verlaten gebied, zo leek het. Af en toe denk ik nog terug aan wat Nijs, onze jongste speler, toen zei.
Tijdens de shoot benoemde Nijs enthousiast wat hij die dag voor de eerste keer aan het doen was: fotomodel zijn, in een vrachtwagen staan, een nieuwe plek ontdekken, legaal op een sloopauto mogen klauteren… Ik kon alleen maar denken: hij heeft gelijk. Waarom zijn wij, de 'verstandige volwassenen', vergeten om nieuwe dingen te doen?
Een waargebeurd verhaal
Voor Omid is het voor het eerst dat hij een theatervoorstelling maakt, hoewel hij gewend is aan het houden van lezingen. Op scholen leest hij regelmatig fragmenten voor uit zijn boek. Hij heeft veel te vertellen. Hij groeide op in Iran; in een fijn huis in Teheran. Hij beleefde een vrij onbezorgde jeugd waarin de nodige ruimte was voor kattenkwaad. Toch moesten zijn ouders een ingrijpende beslissing nemen. In het diepste geheim geheim werd een vlucht uit Iran voorbereid.Omid was tien jaar toen hij zijn vertrouwde omgeving moest achterlaten. En dat niet alleen: er volgde een gevaarlijke reis en eenmaal in Nederland kreeg hij te maken met veel veranderingen. Zoals de allereerste keer naar een Nederlandse school, waar alle regels anders waren en niemand zijn taal sprak. Ik denk dat zo'n situatie veel vraagt van een kind dat gevlucht is. Omid is inmiddels volwassen. Toch lijkt de situatie voor mensen die moeten vluchten onveranderd. Dat geeft te denken.
De theaterbeleving
Met Vlucht van Omid willen we de belevenissen van Omid zichtbaar maken voor een breed publiek. Hij zegt hier zelf over: "Ieder mens die zijn of haar land moet achterlaten, heeft een bijzonder verhaal te vertellen en dat mag gehoord worden. Aan de hand van mijn waargebeurde verhaal over mijn vlucht, wil ik een liefdevolle brug bouwen."
De theaterbeleving gaat over Omids herinneringen aan zijn thuisland, hoe het voelt om een vertrouwde omgeving te moeten verlaten, een ingrijpende vlucht, het opbouwen van een nieuw leven in Nederland en over hoop. Wat ik vooral bijzonder vind, is dat de voorstelling een mooie balans kent tussen serieuze en grappige momenten.
Ik voel me bevoorrecht om mee te helpen aan het maakproces van deze productie. Ervoor kiezen om dit avontuur aan te gaan. Hopelijk kunnen we daarmee doorgaan, ook als de voorstelling is afgelopen.
Hoofdafbeelding: © René de Boer, beeld 'Vlucht van Omid' van Stichting BeeldBepalendAls voorstelling is Vlucht van Omid voor het eerst te zien bij Humanitas Groningen: op 18, 19 en 20 november. Zie Cultuurkaartje.nl voor praktische informatie en speeltijden.
Achtergrondinformatie over dit project is opgenomen op de website van Stichting BeeldBepalend.
Makers
Spel: Omid Aghondi, Nijs van Heerwaarden en Hanneke Hoitink
Regie en productie: Dio van Velden
Vlucht van Omid – Vlucht Simulator is een productie van Stichting BeeldBepalend.