De klassieker die altijd terugkomt

Sommige voorstellingen horen gewoon vaak uitgevoerd te worden. 'De Kersentuin' van Anton Tsjechov is zo’n terugkerende klassieker. In verschillende landen en wisselende gezelschappen is 'De Kersentuin' altijd wel ergens te bewonderen.

Ik geef toe, ik heb het boek niet gelezen en het toneelstuk nog niet eerder gezien. Ik laat mij dus verrassen. De voorstelling is naar onze tijdgeest getrokken qua teksten en aanpassingen. Bijvoorbeeld het voorstel van zakenman Lopachin (Jeroen Spitzenberger) om ecologische huisjes te plaatsen op de grond van het landhuis waar de kersentuin zich bevindt en de introductie van een personal assistent.

De thema’s van deze voorstelling zijn actueel: schulden, verlies en sociale verandering zijn ook in deze tijd aan de orde van de dag.

Terug naar De Kersentuin. Ljoebov (Anniek Pheifer) keert terug uit Amerika met haar jongste dochter Anja (Ntianu Stuger) die op bezoek was en met lege handen. Tot grote verbazing van de familie heeft ze ook personal assistent Jasja (Liza Macedo Dos Santos) meegenomen. Nu thuis blijkt dat de filmrol waar Ljoebov al jaren op wacht niet door te gaan. Ljoebov is blij om haar dochter Warja (Quiah Shilue) weer te zien. Anja vertelt meteen alles over het verschrikkelijke New York en het vieze Amerikaanse eten.

Ljoebov vraagt zich af waar ze het eigenlijk allemaal voor gedaan heeft. De familie is failliet en de kersentuin moet verkocht op de veiling. Hierdoor raakt ze alles kwijt. Ze koos voor haar droombaan in plaats van de kinderen en nu heeft ze niets meer. Geen carrière en geen kersentuin. Ze moet steeds van haar broer (Vincent Linthorst) geld lenen om Jasja te betalen. De familie verzet zich om de kersentuin te verkopen en Vincent probeert zelf genoeg geld te vergaren.

Het decor bestaat uit verschillende facetten.

De voorstelling begint met de acteurs die op een draaiplateau staan en er wordt een wereldbol geprojecteerd. Af en toe zien we beelden van de overleden dochter Grisja van Ljoebov in diezelfde projectie. Ook is er een grafsteen ter nagedachtenis van Grisja, ze ligt in de kersentuin begraven. Bij de verkoop van de kersentuin vraagt de familie zich af wat er nu met het graf is gebeurd.

Wat ik persoonlijk leuk vind, is de muzikale noot van Firs (Beppe Costa). Deze oude man werkt en woont nog steeds op het landgoed waar hij diverse klusjes doet. Naast het verzorgen van de muziek vertelt hij regelmatig spreuken.

Er zijn ook nog intriges tussen 'de eeuwige student met idealen' Petja en Anja.

Petja (Nick Renzo Garcia) en Anja zetten zich vreselijk af tegen Lopachin die door hard te werken, opgeklommen is tot zakenman. Petja staat er niet om bekend dat hij van aanpakken weet, dus dit botst enorm met Lopachin die Petja maar een nietsnut vindt.

Ljoebov wijst het bod van Lopachin af om ecologische huisjes te plaatsen op het landgoed. Vincent denkt dat hij wel genoeg geld kan lenen van de bank. Helaas is dit niet gelukt. Uiteindelijk koopt Lopachin de kersentuin voor veel meer geld dan zijn oorspronkelijke bod op de veiling en zet zijn plannen alsnog door. Hij belooft dat het graf van Grisja een mooi plekje krijgt, maar het moet wel verplaatst. De voorstelling eindigt ermee dat alle spullen gepakt zijn en de familie vertrekt. De personal assistent van Ljoebov, die ook het idee van de ecologische huisjes bedacht heeft en toch werkloos is, blijft bij hem.

De nieuwe elementen zoals een personal assistent of het thema duurzaamheid zijn voor de jongere generatie erg herkenbaar. Een klassieker in een nieuw jasje: gedurfd, vernieuwend en voor mij aansprekend.

^{Hoofdafbeelding: © Marie Cecile Thijs, De Kersentuin, Toneelgroep Maastricht, foto verkregen van SPOT Groningen}

Suzanne Atema

15-06-2023