Het staat al seizoenen lang op mijn verlanglijstje: een voorstelling bijwonen met Florian Myjer. Steeds lees ik lovende woorden over dit talent maar weinig is hij in Groningen te beleven of ik kan niet. We lopen elkander steeds mis. Maar nu gaat het toch eindelijk gebeuren! Ik ga naar de voorstelling ‘Brideshead revisited’ in de Stadsschouwburg. Naar Florian Myjer. Ik heb me extra zorgvuldig gekleed: "You only get one chance to make a first impression" tenslotte.
De Warme Winkel is sinds 2003 een theatercollectief te Amsterdam. Het is een eigenzinnig en experimenteel gezelschap met een grote fascinatie voor geschiedenis en literatuur. Eerder zag ik hun voorstelling Vincent Rietveld gaat voor de Louis d'Or. De schrijvende pers heeft het steevast over "De spannendste theatergroep van Nederland", "De eigenzinnigst denkbare theatergroep" en "Al jaren het relevantste theatergezelschap uit Nederland". Dat vond ik in het verleden ook van De Appel, Het Werktheater, De Dogtroep en de Paardenkathedraal. Waar zijn al die mensen gebleven? Af en toe duikt een enkeling nog op in een theaterstuk of serie, of ze zijn uiteindelijk gewoon getrouwd, hebben ergens in de provincie een brocante-zaak of horeca-uitspanning, of zijn gaan schilderen of gewoon dood en in de vergetelheid geraakt.
Florian zit bij binnenkomst al op het toneel. Een licht verhoogd wit speelvlak, een ingepakt enorm beeldhouwwerk (Christo is even langs gewipt) met de contouren van een fontein, een studentenkamer en een harp. Met een harpiste gekleed in een lange negligé vol rushes en kleefkousen, op de deels ontblote dijbenen vastgehouden door lederen riempjes. Als een kinky versie van De Orde van de Kousenband in 1348 ingesteld door koning Eduard III van Engeland. Florian vertelt ons dat als hij 35 jaar oud is de toneelversie van Brideshead Revisited wil spelen. Hij heeft het decor al helemaal op zijn netvlies en beschrijft die tot in detail. Zijn tegenspeelster zal niemand minder zijn dan… Carice van Houten.
Op harpgetokkel verplaatst de scène zich naar de studentenkamer. Een jonge vrouw arriveert: Abke Haring. De theaterposters (eerdere producties van de Warme Winkel) zeggen haar niets. Nee, ze heeft het boek niet gelezen. Alleen de achterflap. Ze vertroetelt de teddybeer. Dan volgen ruim twintig minuten een soort van brainstormgetokkel over hoe de toekomstige productie eruit zou kunnen zien. Florian ratelt en ratelt, Abke regeert met veel 'tof' en 'top' en lepelt ondertussen een smoothie-achtige lunch naar binnen. Spannend en komisch.
Hoe zat het ook alweer? Ik heb het boek niet gelezen. Alleen de achterflap. We schrijven 1944.
Kapitein Charles Ryder brengt opnieuw een bezoek aan Brideshead. Het ooit zo schitterende kasteel en landgoed zijn veranderd in een militaire basis. Zijn gedachten gaan terug naar een jaar in het interbellum. Op de universiteit van Oxford raakt hij bevriend met een telg uit een zeer aristocratische en vermogende familie: Sebastian Flyte. Deze nodigt Charles uit om een zomer op het landgoed van zijn familie door te brengen. Die uitnodiging wordt aangenomen. Charles geniet van de enorme decadente, dandyachtige wijze van leven. Hij wordt verliefd op de dochter des huizes: Julia. Maar ook op de zoon en studievriend Sebastian. Ik moet onwillekeurig denken aan de top-40 hit van Loeki Knol (leeft nog en duikt heel af en toe op in een musical) uit 1976. Met de regels: Ik hou van jou maar ook van hem, ik hou van kaas maar ook van jam.
Net als in Brideshead Revisited bracht ik ooit een zomer door met een welgestelde familie. Werd verliefd op de dochter Rebecca. Ik had concurrentie, want werkelijk iedereen was verliefd op Rebecca. Maar ik werd ook verliefd op de zoon Maurice. Wederom pech want werkelijk iedereen was verliefd op Maurice. Rebecca trouwde, kreeg kinderen en begon een succesvolle bed & breakfast in de provincie, Maurice stierf en raakte in de vergetelheid.
'Brideshead Revisited' was een uiterst succesvolle televisieserie in 1981.
Naar het stiekem-autobiografische boek van Evelyn Waugh uit 1945. Weer later, in 2008, werd het verfilmd. Matthew Goode speelde Charles, Ben Whishow Sebastian en de rol van Julia werd vertolkt door Hayley Atwell. Dat was nog wat want regisseur Julian Jarrold eiste dat zij minstens twintig kilo afviel.
Op harpgetokkel verplaatst de scène zich wederom naar de studentenkamer. De jonge vrouw arriveert: Abke Haring. De theaterposters (eerdere producties van de Warme Winkel) zeggen haar niets. Nee, ze heeft het boek niet gelezen. Alleen de achterflap. Ze vertroetelt de teddybeer. Dan volgen ruim twintig minuten een soort van leesrepetitie. Er worden kritische vragen gesteld en de mogelijke antwoorden staan al op papier. "Waarvoor schaam je je het diepst?" Twintig minuten van ontboezemingen volgen. Florian schaamt zich diep voor zijn te kleine piemel. Ja, dat is altijd een heikel punt bij mannen. Je hebt nu eenmaal vleespiemels en bloedpiemels. In opgewonden toestand doen ze meest niet voor elkaar onder maar in minder prikkelende omstandigheden kan het wat ongemakkelijk voelen. De diverse spuitende waterstralen op het einde werken ook niet echt mee…
Doet deze voorstelling recht aan termen als 'meest relevant', 'meest spannend' en 'eigenzinnigst'? Ik blijf het antwoord graag schuldig en laat het aan anderen. Ik heb het als heel gedegen theater ervaren. Op en top vakwerk. Intelligent, zeer professioneel, vilein en absoluut geestig. Zo avontuurlijk, spannend en zelfs gevaarlijk als destijds op Brideshead werd en was het niet in mijn beleving. De Warme Winkel verkeert net als veel andere gezelschappen in zwaar weer vanwege subsidietoekenningen. Heel vervelend. Ik kan Florian, Abke en harpiste Liesbeth niet redden van een huwelijk, een brocante-zaak of horeca-uitspanning, een schildercursus of de vergetelheid. Dat is ook niet nodig, zij redden het wel. Blijft over: die ontmoeting met Florian Myjer… Om met de woorden van Loeki te spreken: "Wat heb ik nou aan algebra?"
Makers
Concept, tekst en spel: Florian Myjer, Abke Haring
Harpiste: Liesbeth Vreeburg
Artistiek advies en eindregie: Ward Weemhoff
Eindregie grote zaaladaptatie: Suze Milius
Scenografie: Scott Robin Jun
Compositie en geluidsontwerp: Rik Elstgeest
Kostuums: Daphne de Winkel
Lichttechniek: Bo van der Ham
Geluidstechniek: Thy Groothof Schröder, Robert van Delft