'Ontdek aanstormend theatertalent.' Dat staat in rode blokletters, als allereerste zin in de brochure die ik op mijn theaterstoel vind. Het publiek maakt drie korte voorstellingen mee van debuterende theatermakers. Volgens de folder gaat het om 'pioniers waar je ongetwijfeld nog veel van gaat horen.' Dat klinkt veelbelovend. Ik zit op het puntje van mijn stoel.
Met Het Debuut wil Via Rudolphi Producties een nieuwe generatie theatermakers een podium geven. Ieder jaar – we beleven nu de twaalfde editie – worden nieuwe makers geselecteerd. Deze makers gaan met hun afstudeervoorstelling op tournee langs ongeveer twintig Nederlandse theaters, waaronder De Machinefabriek. Vreemd. Ondanks dat het hier gezellig druk is, kom ik geen enkele bekende tegen. Die ongemakkelijkheid van 'niemand kennen' zie ik terug in de eerste voorstelling.
Muurvast begint met een opmerkelijk tafereel. Op het podium staat een grijs blok. Een muur waar twee jonge vrouwen ingegoten lijken te zijn in het beton. Hun lichaamsdelen die nog zichtbaar zijn, hebben dezelfde kleur als de muur aangenomen. Een intrigerend beeld.
Van de ene vrouw, gespeeld door Lotte Veronica Laurens, zien we alleen het gezicht, twee armen en een mini-gedeelte van een voet. Ondanks dat zij geen kant op kan, heeft ze blijkbaar wel de kans gehad om een groot glas alcohol te pakken alvorens in de muur te verdwijnen... Van de andere vrouw, gespeeld door Paulien Foest, is alleen een arm, been en een klein deel van haar hoofd te ontdekken. De details worden versterkt door de belichting die afwisselend in- en uitzoomt op de gezichten en de lichaamsdelen in de muur.
Het contrast tussen beide karakters is groot.
De vrouw met het glas blijft maar doorpraten over de gebeurtenissen van die dag. Dat er toen iets niet goed ging tijdens een netwerkbijeenkomst is duidelijk, maar wát? De andere vrouw zwijgt voornamelijk. Tot bij haar de herinneringen terugkomen en de waarheid genadeloos aan het licht komt… Want wat moet je doen om nieuwe contacten aan te knopen bij zo'n bijeenkomst? En hoe te reageren als een mannelijke collega voor de zoveelste keer dingen staat uit te leggen die je allang weet?
Zo'n netwerkbijeenkomst blijft herkenbaar, maar de belevenissen worden gênant en steeds vreemder. Het verhaal vormt een absurde combinatie met het vastzitten in de muur, wat voor beide spelers niet bepaald comfortabel moet zijn. Het werkt: een dik half uur – de duur van deze voorstelling – volg ik alle intriges op het puntje van mijn stoel. En laat ik mij verpletteren door alle indrukken… Ik ben nu al enthousiast en dan hebben we nog twee voorstellingen te gaan!
Het publiek krijgt even pauze. We verlaten de zaal zodat het podium kan worden opgebouwd voor Magnitude, de voorstelling van Annabel Koele. Zij studeerde aan de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam, de mime opleiding. Haar afstudeervoorstelling is gemaakt vanuit moderne dans en mime. Het gaat over de vraag: hoeveel ruimte kan je, als vrouw, innemen?
Als we weer naar onze plek lopen, wacht Annabel ons op, samen met haar gitaar. De muur op het podium heeft plaatsgemaakt voor een groot wit vlak op de vloer. Verder is er niets. Behalve een gitaarversterker en een zee aan ruimte. Annabel kijkt de mensen aan, terwijl ze akkoorden speelt op haar gitaar. Dan draait ze zich om.
Zittend op de vloer speelt Annabel verder, met de rug naar ons toe.
Op het eerste gezicht lijkt haar spel op improvisatie, maar schijn bedriegt. Hier is stap voor stap over nagedacht. Terwijl ze gitaar blijft spelen, beweegt ze zich door de ruimte. Met haar soepelheid slaagt ze erin om haar lichaam in wonderbaarlijke posities te brengen. Fascinerend om te zien. Ze vormt een eenheid met haar gitaar, terwijl al haar spieren in beweging zijn: van top tot teen. Iedere teen is een personage.
Annabel ontdoet zich van haar kleding. Met alleen haar huid als kostuum, voorzien van blauwgeverfde strepen, gaat ze verder op onderzoek door de witte ruimte. In het publiek kun je op dat moment een speld horen vallen… We volgen haar ademloos. Dan besluit Annabel om haar stem te laten horen. Eerst als gesproken woord en als statements. "We are quiet …. We are right here." Vervolgens blijkt ook nog dat ze een prachtige zangstem heeft.
Annabel vindt haar weg door de ruimte. Zang en gitaar vormen een eenheid. Een krachtige en persoonlijke performance.
Vanuit mijn zitplek zie ik hoe het podium gereed wordt gemaakt voor de laatste voorstelling: V&D agenda's en andere essentiële levensbehoeften van Lizzy van Vleuten. De witte vloer wordt door de technici omgetoverd in een heuse kantooromgeving. Met turquoise vloerbedekking, bureaustoel, een bureau met laptop en een achterwand met gele post-its. Vooraan staat Lizzy te wachten, schijnbaar onbewogen en gekleed in zakelijk pak, met een grote plant in haar armen. Als ze mag beginnen, laat ze de plant op de vloer vallen. Het vormt de start van een gedachtestroom.
Op het bureau staat een loopstation: een apparaat waarmee je geluiden kan opnemen en herhalen (loopen). Lizzy neemt haar eigen stem op en legt daaroverheen meerdere laagjes geluid. Op die manier worden haar gedachten verwoord en herhaald. Daarmee geeft ze ook een eigen geluid aan al die dingen die moeten. Ze maakt dapper gebruik van takenlijstjes en tools om lekker efficiënt te blijven. Op de post-its op de achterwand staan vele doelen en wensen. Alles om iets van het leven te kunnen maken.
'De beste versie van jezelf worden.' 'Papa een labradoodle aanpraten.' 'Nooit Birkenstocks kopen.'
De post-its en takenlijsten lijken eindeloos, maar blijken ontzettend nodig. Ze moet wel doelgericht zijn, vindt Lizzy, want: "Uiteindelijk zijn we allemaal in paniek. Maar ik ben in paniek én productief." Het komt erop neer dat zij volwassen moet worden, maar liever wil ze dat proces zo snel mogelijk achter de rug hebben. Houvast vindt ze in de Stabilo Pointball ("Die schrijft het lekkerst") en in de structuur van V&D agenda's die helaas niet meer bestaan…
Deze voorstelling zit vol droge humor en het geeft een serieus inkijkje in het leven van een jonge volwassene die blijft doorploeteren. Die takenlijst zou wat mij betreft een stuk korter kunnen… Want waarom zou je per se een marathon moeten lopen? Lizzy blijft doorgaan en trotseert de paniek. Als toehoorder kan ik daarom alleen maar bewondering opbrengen voor de gedreven vrouw achter haar bureau.
Het zijn drie verrassende voorstellingen over jonge volwassenen die bezig zijn met het vinden van hun weg. In de ruimte, met de mensen om hun heen en in hun dagelijks leven. Ik kijk ernaar uit om meer van hen te horen.
Makers
Muurvast
Concept & tekst: Lotte Veronica Laurens | Spel: Paulien Foest en Lotte Veronica Laurens | Decor: Lotte Veronica Laurens | Eindregie: Just van Bommel | Dramaturgie: Han van Wieringen
Magnitude
Concept & spel: Annabel Koele | Artistiek advies: Fleur van den Berg | Lichtontwerp: Marcel Slagter | Muziek referentie: 'We Are' door India.Airie
V&D agenda’s en andere essentiële levensbehoeften
Concept, tekst, muziek & spel: Lizzy van Vleuten | Begeleiding & eindregie: Thomas Spijkerman
Het Debuut – Via Rudolphi Producties
Concept: Marie-Anne Rudolphi, Maarten van der Cammen | Artistiek coach: Peer van den Berg, George Tobal | Techniek: Jeroen Duijvendak, Roy van Zon, Dúlio Duarte