Namens Theater 050 bezoek ik vandaag het Groninger Studenten Toneel. Ooit begonnen als stichting in 2003 en sinds 2017 een vereniging met leden. Veel leden: ruim tweehonderd. Elk seizoen presenteren ze twee stukken, steeds met een andere, professionele regisseur. Daarnaast organiseren ze theaterworkshops en houden ze van 'weerwolven'. In het comité van aanbeveling Jacques d'Ancona, Ko van den Bosch, Karin Noeken… toe maar.
Deze week spelen ze het stuk De wereld is ondertiteld van Gijsje Kooter in de Usva. Ze zouden eigenlijk een ander stuk met een andere regisseur spelen, kregen gedonder met de rechten en moesten als de donder op zoek naar alternatieven. Ik ken het stuk niet, noch de schrijfster. Gijsje studeerde Dramaschrijven aan de HKU en Film, Theater en Creative Writing aan de University of North Carolina. In 2000 werkte ze in het Royal Court Theatre in Londen met Mark Ravenhill (auteur van het fijne stuk 'Shopping and fucking') en Nobelprijswinnaar Harold Pinter… toe maar.
De wereld is ondertiteld uit 2011 bevat zeventien korte fragmentarische toneelstukken die apart of in verschillende combinaties gespeeld kunnen worden, waardoor steeds een nieuwe dynamiek of andere thematiek ontstaat. Stukken die elkaar aanvullen of juist tegenspreken. Een caleidoscopisch veelluik over de wereld van gister en morgen. Zelf en anderen over haar werk: "haarscherpe analyses van een tijd die niet anders dan als 'vandaag' kan worden aangeduid. Met recente actuele gebeurtenissen naast verzonnen situaties, maar altijd herkenbaar speelt de schrijfster met taal en vorm. Uiterst integer, uiterst consequent"... toe maar.
Ik vind aanvang 20.30 uur best laat. Het uitgaansleven in Groningen begint laat, ik weet het, maar half negen is echt best laat. Het hele uitgelatene van het GST mis ik ietwat bij binnenkomst. Maar de enorme hartelijkheid en gastvrijheid zijn heel tof. Het lijkt een soort 'ouderavond': een reünie van alumni. Ik vind een uitstekend plekje op de tribune. De negen spelers zitten al op de speelvloer. Verveeld knagend aan een broodje en verveeld jagend op een telefoon. Mijn buurman stoot mij aan en vraagt mij op een 'ons-kent-ons manier': "Zeg, welke is van jou?" Hij zegt nog net niet amice. Het duurt even voor het landt, half negen is best laat. Ik word blijkbaar gezien als een alleenstaande vader, te vroeg weduwnaar geworden of kaalgeplukt na een langdurige vechtscheiding maar repliceer spitsvondig: "O, ik mag kiezen?" Ik vind het nog steeds leuk maar het is meteen stil.
Het stuk: "Tijd om naar huis te gaan. We staan in de grote stad. Dat wel. We zijn erbij. En van deze tijd. We beseffen niet hoe oud de stenen zijn waarop onze voeten staan. En vragen ons niet af of hier ooit eerder mensen stonden zoals wij. Our age. Cool as we are. Self made. Gesampled & geshuffled. En we hebben gesprekken die diep zijn of lijken."
De dagelijkse realiteit in een wonderlijk concrete en toch bijna surreële wereld. Zeventien sketches met televisieprogramma's als inspiratie. Omdat in 2011 ieder mens gemiddeld drie uur en elf minuten televisie keek. Per dag! Per dag!!! Ik red dat nog niet op maandbasis. Wat was er in die tijd zo populair? Google biedt uitkomst: het NOS journaal, The Voice, DWDD en expeditie Robinson zijn de toppers. Kijkcijferkanon is gierputserie Boer zoekt vrouw met bijna zes miljoen bezoekers… toe maar.
In de teksten mis ik de 'haarscherpe analyses', mis ik de lessen van Pinter en Ravenhill. Misschien niet voor niets dat de stukken van Gijsje nog niet zijn opgepikt door de grote gezelschappen. In het spel voel ik de sidderende gretigheid maar de spelers lijken een roedel aangelijnde honden. Laura, Zwaan, Erwin, Deborah, Lot, Marnix, Janne, Alida en Geert Douwe: die moet je meenemen naar het strand, riemen los, laten rennen, heel hard laten blaffen, grommen en ravotten. Gezapige wandelaars en joggers laten aanvallen en de hamstrings kapot scheuren, aaiende en kirrende vrouwen keihard in de gemanicuurde fikken laten bijten. Ze hebben het stuk voor stuk in zich.
Regisseur Joran Temmingh is nog jong, studeert binnenkort af aan de NHL Stenden. Durfde hij te weinig? Hij had enorme coupures moeten maken in de matige tekst en de spelers vet, bijna grotesk moeten laten spelen. De scène met een Amsterdams gezin (vader kampioen bankhanger, moeder Koningin van de Frituur) ergens in Almere: maak het vet, vetter, vetst. Een scène met een soort datingprogramma is best geinig. Iedereen voelt: dit wordt niks. Meisje moet 'even nadenken'. Even later komen de twee tortels schuifelend op met stok en rollator en nemen in dezelfde setting plaats. De man: 'Nou, je hebt me wel erg lang laten wachten'. Hartstikke geinig, maar maak het vet.
Een stikverwende vlogster (binnen dertig seconden kreeg ik wurgneigingen) in een suikerspindecor, een bootcamp (een spierversterkende trainingsmethode uitgevoerd in teamverband), een dode lievelingshond, op jacht naar chips en een gejaagde talkshow. Heerlijk materiaal allemaal, maar maak het vet.
Echt spannend werd het bijna op het laatst: een scène met Erwin met een zwarte kap over het hoofd als een ter dood veroordeelde en Geert Douwe als ploert. Een verbaal BDSM-spel volgt, welhaast sexy. En dan het einde: We beseffen niet hoe oud de stenen zijn waarop onze voeten staan. En vragen ons niet af of hier ooit eerder mensen stonden zoals wij. En die stenen: die lijken verdacht veel op de oude klinkers van de Grote Markt. Volgens mij zijn ze het! Hulde!!!
De spelers, regisseur en de hele crew er omheen zetten natuurlijk wel een geweldige prestatie neer. Ga er maar aan staan: een stuk van ruim twee uur. Half negen aanvang en bijna tien over elf staan ze trots, glunderend en zeer verdiend het slotapplaus in ontvangst te nemen. En ik sta ook een beetje onwennig te glunderen als ik door menigeen van jullie de 'levende legende' word genoemd… toe maar. Festen, 2016, vier sterren van legende Jacques! Om af te sluiten met de woorden van een andere legende… Pinter: "Het is nooit gebeurd. Niets is er ooit gebeurd. Zelfs terwijl het gebeurde, gebeurde het niet. Het deed niet ter zake."
Deze voorstelling deed wel degelijk ter zake. Het GST heeft haar bestaansrecht bestendigd. De spelers hebben genoten en dat enthousiasme overgebracht op het publiek. En die douchescène met Geert Douwe houden we wéér tegoed. En half negen is echt best laat…
Makers
Regie: Joran Temmingh
Spel: Geert Douwe de Vries, Erwin Waijer, Zwaan Noorlander, Laura ten Kate, Deborah Fidder, Alida Zahra Gerritsen, Janne Herrema, Lot Meijerink en Marnix Bart Hartlief
Ondersteuning: Bestuur en Productiecommissie GST
NB: Theater 050 zoekt een bevlogen redacteur. Zijn theater en schrijven jouw passies? Kom erbij en stuur een mail naar redactie@theater050.nl
Hoofdafbeelding: © Zoë Naomi Mol
Nog even dit
Onze artikelen zijn gratis en zullen nooit achter een betaalmuur verdwijnen. Voor theatermakers willen wij een onafhankelijk en levendig platform bieden: voor nu en in de toekomst. Donaties zorgen ervoor dat wij op lange termijn kunnen blijven investeren in het platform Theater050 en dat verhalen over theaterproducties belicht worden.
Betalen kan via onderstaande knop en je mag het bedrag zelf kiezen.
Bedankt voor je steun!
Kies het bedrag en doneer
Dio van Velden
Verhalen
Ingrid de Vries
Verhalen
