A-Way Productions speelt 'True Nature' 'Happiness is only real when shared'

Een beslissing met ingrijpende gevolgen

Als voorbereiding op True Nature deed A-Way Productions onderzoek naar de mensen die Chris achterliet. Alle familiebanden sneed hij resoluut door: een 'divorce by choice'. Benjamin reflecteert hierop: "Dat moet heel drastisch zijn geweest. Hij vertrok en leidde een geheim leven, waarbij hij ervoor zorgde dat hij onvindbaar was voor zijn ouders."

In het toneelstuk is te zien dat Chris nieuwe mensen ontmoet en vrij snel met hen een band krijgt. Uiteindelijk laat hij iedereen achter voor zijn droom: overleven in de wildernis van Alaska. De harde werkelijkheid is dat die droom uit elkaar spatte... Het lichaam van Chris werd in 1992 gevonden; in een verlaten bus op een afgelegen plek. Zijn verhaal werd beroemd.

Into the Wild

Journalist Jon Krakauer schreef het boek Into the Wild (in het Nederlands De wildernis in), op basis van het dagboek dat Chris bijhield tijdens zijn verblijf in Alaska. In 2007 kwam de film Into the Wild uit, die zo'n beetje iedereen heeft gezien. Behalve ik… Volgens Benjamin heeft vooral de film ervoor gezorgd dat de plaats van Chris' overlijden een bedevaartsoord werd voor avonturiers. De wandeltocht naar de verlaten bus kende veel gevaren: het leidde tot meerdere reddingsacties en sommige mensen overleefden dit avontuur niet. De bus werd daarom weggehaald door het leger en staat nu veilig in een museum in Alaska.

Met zijn zus, Carine McCandless, had Chris een goede band. Meer dan twintig jaar na het overlijden van haar broer, schreef zij een memoire. Daarin onderzocht zij de beweegredenen om alles achter te laten. Carine komt in de film Into the Wild vrijwel niet aan bod. Voor True Nature hebben de makers er bewust voor gekozen om haar kant te belichten. Benjamin vertelt hierover: "In de film is zij vooral de verteller en speelt zij geen rol. Maar haar verhaal gaat verder dan dat. Ze heeft zich twintig jaar stilgehouden."

'True Nature' in het Prinsentheater

De voorstelling is niet chronologisch en kent verschillende verhaallijnen. We leren vooral Chris, Carine en journalist Jon Krakauer beter kennen. Laatstgenoemde neemt ons mee naar zijn leven: zijn hang naar avontuur. Daarmee worden we ook naar de belevenissen van Chris gebracht.

Chris houdt een indrukwekkende toespraak tijdens zijn afstuderen, probeert een groot cadeau van zijn ouders te weigeren ('Een nieuwe auto hoef ik toch niet? Mijn huidige voldoet prima') en maakt zijn zus in het geheim duidelijk dat hij toch echt gaat vertrekken… En dat gebeurt.

Waarom vertrekt haar broer juist midden in de nacht? Carine blijft met allerlei vragen achter rondom het afscheid en de manier waarop. Ze heeft het moeilijk, mist haar broer en heeft ook nog te maken met een gecompliceerde thuissituatie. Antwoorden krijgt ze niet, want Chris verdwijnt voorgoed uit haar leven… In de voorstelling gaat ze – jaren later en tegen de wil van haar ouders – op zoek naar antwoorden; samen met Jon Krakauer. Deze journalist herkent elementen van zichzelf terug in Chris. Ook Jon heeft 'true nature' ervaren en daarbij grote risico's genomen. Maar in tegenstelling tot Chris kan hij het nog navertellen. De zoektocht van Jon en Carine leidt tot een heftige confrontatie binnen de familie McCandless waarbij alle verhoudingen op scherp komen te staan.

De reis van Chris kent vele ontmoetingen. Zo leert hij Jan Burres kennen, met wie hij een tijd rondtrekt, bouwt hij een band op met Wendy Westerberg met wie hij reparaties uitvoert en woont hij een tijd bij Ron Franz die hem als een zoon beschouwt. Een hilarisch tafereel in de voorstelling is het moment waarop Chris van Ron leert hoe hij een vis moet schoonmaken en daarbij de ingewanden er netjes uit moet halen. De blikken van de mannen verraden dat dit een niet al te fris karwei is.

Ondanks dat de voorstelling behoorlijk wat saamhorige momenten heeft, vertrekt Chris alleen naar de wildernis van Alaska. Hij zegt niet eenzaam te zijn. Bij hem is geen sprake van 'loneliness', maar 'solitude': hij kiest er bewust voor om alleen in de wildernis te zijn.

Existentiële eenzaamheid

In de wildernis van Alaska wordt Chris McCandless ziek en hij raakt verzwakt. De man die al zijn spaargeld heeft gedoneerd aan de hongerbestrijding, valt ten prooi aan honger. Hoe ironisch kan het zijn? Chris wil terug naar de bewoonde wereld, maar dat gaat niet meer: het rivierwater staat te hoog. De natuur heeft de weg resoluut afgesneden. Na 113 dagen te hebben overleefd met zeer minimale middelen, is Chris overleden.  In het Prinsentheater bekruipt mij het gevoel dat hij eenzaam moet zijn gestorven...

A-Way Productions organiseert Engelstalig theater voor (jong-) volwassenen in Groningen. Eenzaamheid is een terugkerend thema in de voorstellingen. Benjamin: "Het gaat hier vooral om 'existentiële eenzaamheid'. Dat je je onder de andere mensen begeeft en dat je je toch eenzaam kunt voelen." Hij wil vooral de pijnlijke kant van Chris' keuze en de ingrijpende gevolgen voor zijn omgeving laten zien.

Het idee om deze voorstelling te maken, bestond al een tijd. Het afgelopen half jaar zijn de ontwikkelingen snel gegaan. Naast het werken aan het toneelstuk hebben de regisseurs en acteurs zelf de productietaken opgepakt. Zoals de publiciteit, het werken aan het decor en het meeschrijven aan de scènes. Benjamin kijkt hier positief op terug: "Iedereen groeide in dat proces."

Een bus als decor en tijdmachine

In het toneelstuk is een bijzondere rol weggelegd voor een groot object dat door de spelers in beweging wordt gebracht. Het ziet er op het eerste gezicht uit als de bus waarin Chris zijn laatste dagen doorbracht. Met een slimme draai kan deze veranderen. In bijvoorbeeld de auto van Jan, de huiskamer van de familie McCandless, een café of de tractor van Wendy…

Door het draaien van de 'bus' wordt ook telkens een scènewissel ingezet en dat gebeurt maar liefst drieëntwintig keer in deze voorstelling . Dat zorgt ervoor dat de beleving, ondanks de tijdsprongen en vele verhaallijnen, overzichtelijk blijft.

Geluk

Als het einde van de voorstelling nadert, lezen de acteurs fragmenten voor uit het echte dagboek van Chris. De laatste dagen voor zijn dood. Chris is tot een ander inzicht gekomen. In plaats van alleen op avontuur te gaan en daarmee de natuur intens te beleven, benadrukt hij: 'Happiness is only real when shared'. Geluk is er om te delen. Pijnlijk om te zien dat Chris op het einde van zijn leven niemand om zich heen had, als gevolg van zijn zelfverkozen isolement.

Jon Krakauer, de avontuurlijke journalist die naar eigen zeggen niet altijd verstandige keuzes heeft gemaakt, komt tot een rake conclusie. "Ik had iets wat Chris niet had en dat was luck." Zo eenvoudig kan het blijkbaar zijn. Het verschil tussen leven en dood. Geluk. Een indrukwekkend en ontroerend slot.