Noorderzon 2025 / hoofdprogramma: voorstelling 'Perdón' van Losinformalls Een bombardement van hartjes, elastiekjes, vlees en luchtverfrisser

Het valt niet altijd mee om publiek te zijn, bedenk ik, als een van de twee spelers van Losinformalls met een brandblusser op de volle tribune afstuift. We zitten dan op ongeveer tweederde van de voorstelling en hebben al van alles doorstaan. Ja, overspoeld worden met bluswater kan er dan ook nog wel bij… 'Perdón' is duidelijk geen voorstelling waarbij je rustig achterover kan leunen, maar een ongebruikelijke beleving voor alle zintuigen.

Vanavond wordt het Noorderzon-publiek flink op de proef gesteld. Om te beginnen is daar die lange rij bij de ingang van de Atlas-tent op het Noorderzon-terrein. Blijkbaar zijn we allemaal massaal op Perdón afgekomen: een theaterstuk van Losinformalls (Barcelona). De Atlas-tent is donker en rokerig. Aan de zijkant ontwaar ik een zaklamp van een Noorderzon-medewerker. Die wijst mij de weg naar boven. De tribune zelf is niet te zien.

Techno-muziek beukt op mijn trommelvliezen. Nadat iedere bezoeker een plek heeft gevonden, wordt het podium schaars verlicht en zien we twee mannen dansen op de techno. Energiek en fanatiek. De sfeer doet denken aan een rokerige club. Tergend lang blijven zij dansen. Tot het ongemakkelijk begint te voelen.

Mijn gedachten dwalen af naar het jaar 2016. Toen mocht ik 'als Groningse jongere' meedoen aan de Noorderzon-voorstelling Guerrilla van El Conde de Torrefiel (eveneens uit Barcelona). Tijdens de slotscène moesten we van de makers bijna veertig minuten dansen op techno, met onze ruggen naar het publiek. Sommige bezoekers verlieten de zaal, omdat ze dat te lang vonden duren. Negen jaar later bevind ik mij in dezelfde positie als het publiek van toen. En komt de drang bij mij op om alsnog 'sorry' tegen die mensen te zeggen.

Na een hele tijd ontdek ik de gele kleur op de polsen van beide mannen. Dat blijken elastiekjes te zijn.

Heel veel elastiekjes. Terwijl ze doordansen, wikkelen ze die elastiekjes om hun hoofden. Daardoor beginnen hun gezichten te vervormen: oren worden dubbelgeklapt, hun lippen zijn omhoog getrokken. Vervolgens trekken ze bij elkaar aan de elastiekjes… Er ontstaat spanning. Een paar elastiekjes knappen en ik hoor mensen om me heen meelevend 'Au…' fluisteren.

Daarna gebeuren ontzettend veel bizarre dingen achter elkaar. Het is onmogelijk om alles na te vertellen. Neem deze ongemakkelijke scène: de een geeft aan de ander een groot stuk vlees, bijeengebonden in de vorm van een hart. De ander geeft het weer terug. Dat spel herhaalt zich, tot een speler besluit om het hart te houden en er een strijd ontstaat over wie het hart mag houden.

Dat hart, het rauwe vlees, wordt door de spelers uiteengereten.

Het belandt in stukken op het podium. Dat gaat sommige bezoekers te ver en ze maken aanstalten om te vertrekken. Dan wordt duidelijk: deze voorstelling verlaten, is geen optie. De twee mannen halen namelijk allebei een eigengemaakte bazooka van PVC buis tevoorschijn. Die richten ze op de tribune. Deze attributen zijn volgestopt met rode stress-ballen in de vorm van hartjes. Volgestopt met liefde, volgens de makers zelf en ze schieten… Ik hoop maar dat de voorste rij niet de volle laag van 'hun liefde' heeft ontvangen.

Als de theatermakers op een gegeven moment deze woorden uitspreken: "This could be the end…", slaakt het publiek dan ook een zucht van verlichting. Het wordt even stil en ze vervolgen: "… but it is not." Dus gaan ze verder. Complete spuitbussen met toiletverfrisser spuiten zij leeg op het podium. Zelfs de mensen achteraan ontkomen niet aan die indringende geur die de hele tent vult. Na de toiletverfrisser volgt een brandblusser… Die bedienen de spelers terwijl ze over de tribune rennen… We duiken allemaal in elkaar om te voorkomen dat we de inhoud van de brandblusser over ons heen krijgen.

Kortom: er komt ontzettend veel op het publiek af.

Vreemd genoeg blijven niet zozeer die bizarre gebeurtenissen mij bij, maar vooral die ene zin: 'This could be the end but it is not'. De theatermakers hadden op dat moment het slotapplaus kunnen pakken; in plaats daarvan zijn ze doorgegaan met het uitvoeren van hun theater-plannen. Daarmee zijn ze verder gegaan dan de verwachtingen van het publiek of wat sociaal wenselijk is. En misschien ook wel een stuk verder dan wat een regisseur zou toelaten... Ze spelen met de grenzen van theater. Ze zoeken de rand op en gaan daar ook overheen. Zelf heb ik in ieder geval nooit meegemaakt dat een maker het publiek confronteert met allerlei attributen.

Uiteindelijk krijgt het publiek excuses voor alle fratsen. 'Perdón' betekent namelijk: 'sorry'. Of ze het echt menen? Ik betwijfel het. Maar wat ik mooi vind, is de eigenzinnigheid van Losinformalls. Het komt op mij over dat de makers tegen ieder theater-idee, hoe krankzinnig ook, gewoon 'ja' hebben gezegd. Daarvoor is moed nodig. Niet alleen van dit theaterduo trouwens, maar ook van hun publiek.

Ondanks die dreiging van de bazooka, lag de verleiding op de loer om voortijdig te vertrekken. Toch ben ik blij dat ik deze voorstelling tot het einde heb meegemaakt. Daarin ben ik niet de enige. Een paar mensen die in het begin van de voorstelling met hun telefoon bezig waren, maken nu hun handen vrij voor een groot applaus. Zonder excuses en vanuit het hart. Een Noorderzon-ervaring die bijblijft.

Makers

Creatie en regie: Losinformalls
Uitvoerders: Luis García & Pere Joseph Vilaplana
Coaching: Clemente García, Beltrán Giménez
Beweging coaching: Janet Novás
Muziekcompositie: Paul Traeumer
Lichtontwerp: CUBE.bz
Lichttechnicus: Valentina Azzati
Kostuumontwerp: Julia Vargas, Teté Giménez Productie-regie: Pau Estrem

Artikelen over Noorderzon

In dit overzicht zijn alle artikelen van Theater 050 over Noorderzon Festival of Performing Arts & Society terug te lezen.

^{Hoofdafbeelding: © Niels Knelis, voorstelling Perdón van Losinformalls op Noorderzon}