'KETCHUP' was vijftien jaar geleden mijn afstudeervoorstelling aan de Rotterdamse theateropleiding. Ik maakte mij al langere tijd ernstig zorgen over de tanende tolerantie en toenemende agressie jegens alles en iedereen die niet normatief heteroseksueel was. In 2022 zijn deze zorgen er nog steeds: tijd voor een remake van 'KETCHUP'.
Na de AIDS-crisis in de jaren tachtig en negentig krabbelde de homogemeenschap, gedecimeerd weliswaar, weer op. De GAY-games in Amsterdam waren een enorme opsteker. De IT, de Roxy en de Exit places-to-be. Honderden meters wachtrijen om erbij te kunnen zijn. En iedereen wilde erbij zijn. En mocht erbij zijn.
Homo, hetero en bi of nog anders: je was gewoon welkom.
Als je wat glitterigs aanhad of niks, een paar valse wimpers en een vette eyeliner, je hoorde er al bij. En beleefde je Grace Jones, Annie Lennox en Boy George. En meer, veel meer. Ik werkte destijds in dinnershows met de vriendin van de portier dus zwierde langs de lange rijen en werd als een VIP binnengehaald.
Maar l'histoire se repete. Na de aanslag op de Twin Towers verhardde de maatschappij. Verscheidenheid manifesteerde zich in harde tegenstellingen. Een nieuwe Sitzkrieg. Na de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh nog meer. Financiële crisissen volgden. Met name homoseksuelen schijnen daar minder onder te lijden. Wat er ook gebeurt, ze lijken maar te blijven uitgaan, zich in de meest kekke outfitjes vertonen en er een uitbundig en vooral losbandig liefdesleven op na te houden.
Nu zijn we (ik verander hier bewust van persoonsvorm) gewend om te overleven. Je komt niet één keer 'uit de kast'. Bijna elke dag kom je ergens of tegenover iemand 'uit de kast', moet je je extra bewijzen. We willen succesvol zijn en zijn dat vaak ook. En dat is erg hard en erg lang werken! Op mijn bijna-zestigste tik ik nog elke week tussen de 65 en 72 uur aan.
Het is 2022. En ik maak me weer of nog steeds ernstige zorgen.
Vijftien jaar van gay-bashing, discriminatie, beangstigende uitlatingen van imams maar ook Nederlandse (christelijke) politici, berovingen en zelfs lynchpartijen op ontmoetingsplaatsen. Fulminerende taal op social media. Ik kon in Rotterdam na tien uur 's avonds echt niet meer normaal over straat. Zonder uitgescholden, geprovoceerd en belaagd te worden. Wat een stad, wat een wereld, wat een leven. Groningen is god zij dank (nog) anders. Maar ook hier ben ik op mijn hoede, kijk ik om. Ik beschouw mijzelf als een goede man en een goede man is een man die nooit achterom hoeft te kijken…
Hoogste tijd voor een remake van 'KETCHUP'. Ik ben in die jaren ook gegroeid, gerijpt, verzuurd, avontuurlijker en roekelozer geworden. En dat hoor je terug in het nieuwe script. Twee beoogde regisseurs deinsden ervoor terug. Vier medespelers niet. En dus wordt het qua vorm een totaal andere voorstelling dan welke ik voor ogen had. Een montagevoorstelling van vijf spelers/makers. Die allemaal op hun eigenwijze wijze met materiaal aan de haal zijn gegaan. Wat een proces! En wat een resultaat! Nu al en we hebben nog drie weken. Vijf absoluut niet-normatieve kerels die zich terugtrekken in een schuilkerk. Met elkaar afwachten tot de storm is overgewaaid. Maar met vijf mensen op een onderduikadres zitten is geen kinnesinne. Gaan ze het gezamenlijk redden of…
Want over een paar weken is het zover. Dan spelen we in een wel heel bijzondere locatie: de synagoge van Groningen. Niet helemaal toevallig. Nogmaals: l'histoire se repete. Telkens worden er weer groepen mensen vogelvrij verklaard, geslachtofferd. Gelukkig valt er ook enorm veel te gieren. De teksten zijn pittig en hilarisch. Zelfspot is ons niet vreemd.
Als U nu even intikt: cultuurkaartje.nl/event/ketchup en kaartjes bestelt voor 6, 7, 8 en/of 9 december (zondagmiddag 11 december spelen we trouwens in de synagoge van Leeuwarden), dan maken wij met elkander de wereld weer net ietsje mooier. Tickets zijn 12,50 euro. En graag, heel graag hebben we na afloop een meet & greet met ons publiek en eet ik met u na afloop een patatje. Een patatje met… KETCHUP!!!
'KETCHUP' is een productie van 'Schout bij Nacht'.
Opgericht en aangejaagd door theatermaker, schrijver en speler Dio van Velden. In 2019 maakten we direct al naam en faam met de Noorderzon productie 'Glory Glory Holelujah!'. Over de verborgen wereld van de homo-prostitutie. Een theaterwandeling door de stad. Waarin voor het allereerst ook gespeeld mocht worden in de peeskamers van Nieuwstad en sexcinema/labyrint MAZE. Vorig seizoen volgde de eveneens Noorderzon-voorstelling 'Courtisane' waarmee wij door de gehele Covid-19 crisis heen toch twintig oude Groninger kerken hebben aangedaan. Eindigend met een geweldige galafinale in de A-kerk. Met champagne, heel veel champagne.
Ook voor 2023 en zelfs 2024 staan er al weer spannende voorstellingen op stapel. Waaronder een muziektheaterproductie over het leven en werk van de Nederlandse dichter Arnold Spauwen. Een bijzonder theatertraject binnen de Mesdag-kliniek en een neo-punkopera over leven en werk van Jacob Israël den Haan. Kortom: de komende jaren blijf ik die 65 tot 72 uur per week nog wel aantikken.
Reacties op 'KETCHUP'
'Deze voorstelling is hondsbrutaal én uiterst smaakvol. Precies waar ik van hou' (Paul R. Kooij/acteur)
'Een zeer intelligente voorstelling met een briljant einde' (Paul Rottger/theatermaker, docent, acteur)
Makers
Producent: Stichting SCHOUT BIJ NACHT
Idee & script: Dio van Velden
Spelers/makers: Roy Busscher, Johan Stapert, Gerard Hilbrants, Jesse Geertsma en Dio van Velden