Wat gebeurt er als mensen uit de wijk de Stadsschouwburg een weekje mogen lenen? Heel veel; dat werd vorig jaar duidelijk bij De Wijk De Wereld. Het idee bleek voor herhaling vatbaar. Dit jaar brengen bewoners van de Korrewegwijk en De Hoogte hun wereld naar de schouwburg.
In 2018 kwam de wereld van de wijkbewoners uit Selwerd-Paddepoel tot leven in de Stadsschouwburg. Deze formule lijkt onveranderd: opnieuw gaan we samen met een gids op ontdekkingsreis. Vanavond ontmoeten wij de bewoners van de Korrewegwijk en De Hoogte. Bij de ingang van de Stadsschouwburg staat een groep kinderen klaar om de voorstelling te openen. Zij praten over hun dromen: het leven van Snoop Dogg lijkt zo gek nog niet…
Met de woorden "De wijk de wereld, de wereld van de wijk!" wordt de Stadsschouwburg wijk ingewijd. Vanavond is Jeroen Eefting onze gids en hij neemt ons mee naar binnen, langs allerlei trappen en gangen. Uiteindelijk komen we op het podium terecht waar we uitzicht hebben op de balkons. De decor-bouwers hebben deze balkons omgetoverd naar ramen van woningen. Daarachter wordt gepraat, geleefd en komen complete breiwerken tot stand.
Het ritme van de Korrewegwijk en De Hoogte
Helemaal vooraan staat Charlotte Beerda. Haar woorden nemen ons mee naar de buurt, waar we kijken naar een choreografie van Mohamed Yusuf Boss. Wijkbewoners dansen onder zware, industriële beats terwijl op de achtergrond alle ontwikkelingen van de wijk in razend tempo voorbij gaan. Die mix van woorden, muziek en dans zorgt voor een intense beleving.
Een verschil met vorig jaar – en een waardevolle toevoeging – is dat in De Wijk De Wereld meer ruimte is ingebouwd om de gids te leren kennen. Letterlijk en figuurlijk 'meer ruimte': iedere gids heeft namelijk een eigen plekje gekregen in de schouwburg. Mijn groep mag mee naar de keukentafel van Jeroen waar hij een inkijkje geeft in zijn dagelijks leven. Hij zit vol plannen en lijkt nog lang niet uitverteld als we het sein krijgen dat we weer verder moeten.
Volg de geur van de eierbal
Het is inmiddels in de hele schouwburg te ruiken: de frituurlucht van Cafetaria Koning. Dit familiebedrijf is beroemd geworden door de 'eierbal', uit te spreken als 'áierbal'… In het Kruithuis brengt ZUHAUSE een muzikale ode aan deze snack. Ook krijgt het publiek een inkijkje in de bijzondere geschiedenis van deze cafetaria.
De eigenaren zijn niet in real life aanwezig, omdat ze aan het werk zijn bij de 'echte Cafetaria Koning' aan de Bedumerweg. Toch lijken ze er wel te zijn, omdat ZUHAUSE samen met de stamgasten herinneringen ophaalt. Deze herinneringen zijn liefdevol en bijzonder. Een eerste ontmoeting, het meemaken van een overval, de buurt in al die jaren zien veranderen en erachter komen dat de stamgasten ook op donkere momenten achter je staan…
Het is een kleine greep uit de geschiedenis van Cafetaria Koning: de eetgelegenheid die altijd zichzelf is gebleven. Veel gebeurtenissen zijn onlosmakelijk verbonden met de eierbal, de snack die mensen samen lijkt te brengen. De wereld van Cafetaria Koning reikt verder dan de beige muren van een snackbar. Het is een plek die in het hart gaat zitten.
We snaaien snel een eierbal mee, die prima smaakt en dwalen verder door de gangen van de schouwburg. We komen aan bij een lange tafel waarop allerlei zoete hapjes staan en schuiven aan. Hier ontmoeten wij Lies, een medewerkster van het Floreshuis.
Ogenschijnlijk makkelijk en spontaan brengt Lies haar belevenissen. Zo komt ze weleens in aanraking met personen die niet willen pinnen of kippensoep bestellen 'zonder de kip'. Met haar verhalen krijgt Lies meteen de lachers op haar hand. Ze wordt bijgestaan door de makers Rosa da Silva en Remko Wind.
Rosa da Silva vertelt onder meer over een medewerkers-uitstapje vanuit het Floreshuis; met de bus van Groningen naar Drouwenerzand. Die dag heeft veel indruk op haar gemaakt. Zingend loopt ze over de lange tafel, terwijl het publiek de hapjes beschermt tegen haar hakken. Het drietal heeft een duidelijk advies: het is de moeite waard om het Floreshuis en de mensen op deze plek, beter te leren kennen. "Vergeet niet te pinnen," geeft Lies als extra tip mee aan het vrolijke publiek.
Een uitgestoken hand
De sfeer is minder uitbundig als we wijkbewoner Aeham in de theaterfoyer ontmoeten. Met zijn optreden vertelt hij een indringend verhaal. Vanaf mijn kruk op de eerste rij is het alsof ik zijn emoties kan voelen. Aeham heeft veel meegemaakt: vanuit Syrië is hij uiteindelijk in Groningen terechtgekomen. Zijn performance gaat over de oorlog en over oordelen.
"Iedereen oordeelt iedereen," stelt hij en ook naar hem wordt soms anders gekeken. Maar hier gaat het om: hij heet Aeham en woont in de Korrewegwijk. Na zijn optreden gaan sommige mensen naar hem toe. Er volgen bemoedigende woorden en uitgestoken handen. Hartverwarmend om te zien.
Onverwachte ontmoetingen
Onderweg naar iedere locatie komen wij verschillende mensen tegen die wonen of werken in De Korrewegwijk of De Hoogte. Kunstenaars leggen 'dementie' vast in hun schilderijen en we ontmoeten een man die zijn oldtimer – een gele eend – midden in de schouwburg heeft geparkeerd. We luisteren naar ontroerende gedichten en mogen tussendoor een kaart trekken met een bemoedigende boodschap bij Rebel of Love.
Intrigerend, maar tegelijkertijd verontrustend, is de installatie van maker Philipp Cahrpit over de dromen van de kinderen uit de wijk. In tegenstelling tot de opening, krijgen we hier een nachtmerrie voorgeschoteld. Ik luister naar een verhaal over mannen die komen aanrijden in een zwarte bus om iedereen te ontvoeren en te 'killen'. Het is een groot contrast met de vrolijke kinderen tijdens de opening. Alhoewel? De kinderstem die ik nu hoor, doet mij sterk aan hen denken.
Jeroen weet ons uit deze duistere droom te gidsen en brengt ons naar een balkon waar wijkbewoners Timen, Maria, Alies en Timmy te zien zijn. Hun wereld lijkt zich thuis af te spelen, achter de gordijnen. Deze performance is ontwikkeld door Lotte Lohrengel, hiervoor vormde het verhaal van Maria een belangrijke inspiratiebron.
Een ingewikkeld spel tussen vasthouden en loslaten
De belichting van deze performance is magnifiek: er wordt gespeeld met kleur, schaduwen en beweging. Ook de zang is een prachtige aanvulling. Het gaat over vasthouden, loslaten en wat het betekent om een vertrouwde plek achter te moeten laten. Ondertussen openen en sluiten de gordijnen, verschijnen mensen in het venster om vervolgens weer te verdwijnen.
Het is indrukwekkend om te zien. Het liefst zou ik nog even willen blijven om alles op mij in te laten werken, maar die tijd is er niet. Alle groepen worden verzameld voor de afsluiting en dat moet voor de makers een grote logistieke uitdaging zijn. Niet alleen de wijkbewoners, maar ook de bezoekers zitten overal in de schouwburg. Voor de allerlaatste keer worden we naar de juiste locatie gebracht. Hier wordt het lied van De Wijk De Wereld gebracht door het Wijkorkest en koor. Daarna vallen alle gordijnen open.
Op het balkon, achter de vensters van de Korrewegwijk en De Hoogte, zijn de wijkbewoners, makers en gidsen te zien. Zij staan oog in oog met hun toeschouwers. Het publiek kijkt terug, lacht, applaudisseert en juicht. Hier in de Stadsschouwburg zijn wij allemaal samen: dat is het verhaal van De Wijk De Wereld.