Een theatrale achtbaanrit door de binnenstad

Op een duistere zaterdagavond verschijnt er zowaar een regenboog in de stad… Terwijl mijn jas al bijna verregend is en de wind aan mijn paraplu trekt, loop ik richting de kleurige ramen van 'Dorothy's Drag under the rainbow'. Vanuit deze dragbar, gelegen aan de A, start de theaterwandeling 'Gro in the dark'. Het belooft een beleving vol indrukken en geuren te worden.

"25 graden wordt het niet, maar een hete wandeling zeker wel!" lees ik van tevoren op social media. Die woorden zijn van Schout bij Nacht en mijn Theater050- collega Dio van Velden. Naast schrijver is Dio theatermaker. Hij heeft de zakelijke en artistieke leiding over verschillende projecten. Zo organiseert Schout bij Nacht samen met Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag de theaterwandeling TBS.

De makers beschrijven 'Gro in the dark' als: "Een theater achtbaan door de binnenstad."

Gro in the dark is eveneens een theaterwandeling, ontwikkeld door Schout bij Nacht. Deze beleving staat geprogrammeerd op Let's Gro: een gratis festival over de toekomst van Groningen. Let's Gro wordt georganiseerd in nauwe samenwerking met de gemeente Groningen en andere organisaties. We gaan dus uiteenlopende locaties bezoeken en ik ben wel te porren voor een ritje in de achtbaan. Kom maar op!

Dorothy's Drag Bar is het verzamelpunt. Het is een plek in de stad waar iedereen zichzelf kan zijn. Als ik het nieuws zo volg, dan is dat helaas niet vanzelfsprekend. Onderzoekers stelden afgelopen jaar dat Nederland het niet goed doet, op het gebied van lhbti-gerelateerd geweld. Lesbische, homoseksuele en biseksuele Nederlanders voelen zich nog steeds onveiliger dan heteroseksuelen. Ook zijn lhbti'ers vaker slachtoffer van geweld en respectloos gedrag (bron: NOS.nl).

Ondanks dat ik nog nooit Dorothy's Drag Bar heb bezocht, voel ik mij welkom. Het is ook lekker warm – zouden we die 25 graden dan toch nog halen? – en ik zou best langer willen blijven, maar het is inmiddels 20:00 uur geweest. Hoog tijd om onze paraplu's weer uit te klappen, naar buiten te gaan en de achtbaan te ervaren. We trotseren het barre weer en dwalen de binnenstad in. Doordat het regent én onze groep best groot is, ligt het tempo laag, we lopen netjes achter elkaar. Alsof we een ritje maken in een rups-achtbaan. De snelheid van de Python gaan we niet halen, maar het is fijn om rustig rond te kijken. Iedereen is nieuwsgierig naar wat komen gaat.

Tompoucen, rode wijn, een net pak én een openbaar toilet

Jawel, we moeten in het openbare toiletgebouw zijn aan de Reitemakersreige 22. Het gebouw bestaat uit melkglas, met foto's van Erwin Olaf. Het urinoir werd ontworpen door Rem Koolhaas. In het damesgedeelte wacht speler Reg Mulder ons op. Met meer dan tien bezoekers op het toilet is het vrij krap. Dat wordt dringen boven de wc-pot.

Naast de wc-pot is een stoel neergezet, waarop Reg plaatsneemt. Ik sta vooraan, bij het toilet. Dat zorgt voor een optimale geurbeleving. Ik ruik wijn, schoonmaakmiddel, parfum, urine en... tompouce! De man die Reg vertolkt, oogt keurig. Hij werkt iedere zondag een vast ritueel af. Waarin alles hoort te kloppen. De porseleinen bordjes waarop de tompoucen liggen, de wijn die zorgvuldig wordt ingeschonken in mooie glazen, de prachtige jonge man die langskomt en de zachte handdoek die speciaal voor hem is… Een vertelling over de liefde. Teder, maar met een rafelrandje.

We laten het toilet achter ons. De volgende stop is barbershop De Zwarte Raaf, aan de Folkingestraat. De barbiers verwelkomen ons en we worden door de zaak geleid. Achterin zit Gerard Hilbrands op een kappersstoel, kijkend naar zichzelf in de spiegel. Op die manier kijkt hij ons ook aan. Hij neemt het publiek mee terug naar een ontmoeting. Naar een geheime liefde. Zijn verhaal begint voorzichtig, hij is op zijn hoede. Uiteindelijk wint de passie: de twee mannen vinden een plek waar ze stiekem samen kunnen zijn.

Het gevoel van op je hoede moeten zijn

Geheime ontmoetingen, in het openbaar altijd achterom moeten kijken en vooral voorzichtig zijn met het laten zien van jezelf… Deze elementen komen terug in de vertellingen van Reg en Gerard. Wat zou je die personages, en iedereen die nu nog achterom moet kijken, gunnen dat die geheimzinnigheid niet meer nodig zou moeten zijn...

Onze wandel-achtbaan neemt een duikvlucht. We belanden in een peeskamer aan de Nieuwstraat. Op deze derde speellocatie ontmoeten we Jurrian de Boer en Dio van Velden, eveneens in het geheim. Ze zijn uitbundig uitgedost: de een in het leer en de ander in een witte jurk en met fonkelende sieraden. Beide personages zijn aan elkaar gewaagd en heerlijk sarcastisch. Ze maken grapjes over de ander en blikken terug op vervlogen tijden. De tijd waarin er nog schoonheid was en dat bezoekers fatsoenlijk betaalden… Ze schudden ook het publiek wakker, immers: we zijn hier toch om gebruik te maken van hun diensten? Kom maar op!

Van de peeskamer naar De Pelster

Een paar mannelijke bezoekers krijgen van de spelers een boa omgeslingerd en zij beginnen wat spijt te krijgen dat ze nu vooraan staan… De kleine voorstelling in deze peeskamer is, mede omdat we als publiek toch echt moeten meedoen, hilarisch en niet te vergeten. Terwijl we alle ervaringen nog moeten verwerken, worden we door het duo snel naar buiten gedirigeerd. En lopen we de laatste speellocatie straal voorbij... Dus even een stukje terug, naar woonzorglocatie De Pelster. In een grote zaal worden we verwelkomd door een groep ouderen en homokoor Zangzaad.

We gaan zitten tussen de ouderen en luisteren naar het koor. Een warm applaus klinkt. We nemen afscheid en wandelen naar wijnkelder Merlot aan de Oosterstraat. Hier eindigt de theaterwandeling.

De theater achtbaan van Schout bij Nacht bevat geen loopings. Het zijn vooral de ervaringen die indruk maken: nieuwe ontmoetingen, de prachtige locaties en de menselijke verhalen. Dat is iets om ondersteboven van te raken.

^{Hoofdafbeelding: route 'Gro in the dark' van Schout bij Nacht. Ontwerp: René de Boer}

Ingrid de Vries

13-11-2023