Het Spektakeltje: doorrazen en stilstaan

Op de eerste avond van Jonge Harten 2024 staat 'Het Spektakeltje' geprogrammeerd. Een voorstelling over de samenhang van dingen. Over hoe alles in ons universum met en rond elkaar beweegt. Want ja: terwijl ik naar deze voorstelling kijk in het Grand Theatre, gebeuren er ook veel andere dingen in de wereld. Op dit moment overlijden mensen en worden er baby's geboren. En is er iemand in Japan bezig met het verven van een kimono.

Hoe steken alle dingen die gebeuren in elkaar en wat betekent dat voor ons? Makers Emma van den Elshout en Just van Bommel hebben dit immense vraagstuk aangegrepen om Het Spektakeltje te maken. Deze voorstelling is te zien op de eerste avond van Jonge Harten 2024, op vrijdag 15 november 20:00. Op datzelfde moment buitelen politici in Den Haag over elkaar heen om een crisis in het kabinet te bezweren. En moet het publiek in het Grand Theatre even wachten, omdat de kleding van de performer zich op een hele andere plek bevindt...

Met de snelheid van het licht arriveert het juiste kostuum en een kwartier later kan de voorstelling beginnen. Op het podium staat Just ons in vol ornaat op te wachten. Gekleed in een zwarte jurk met zwarte schoenen, blauwe sprankelende glitters op het gezicht en een witte jas met daarop een tekening van een mens. De hele voorstelling staat Just alleen op het podium; omringd door een grote witverlichte krans. Als een opvallend middelpunt in een donkere hemel.

Ongeveer vijf kwartier lang worden wij meegenomen naar allerlei gebeurtenissen die op dit ogenblik in onze wereld plaatsvinden.

Op een andere plek is het nu acht uur later, dus bijna ochtend. Daar is een man nu bezig met het verven van een kimono. Het blijkt een kleine, maar tijdrovende en precieze handeling: hij mag geen fouten maken en moet een strakke lijn zien te behouden.

Het Spektakeltje ervaar ik vooral als een tekstuele voorstelling. Het publiek krijgt een grote hoeveelheid grappige anekdotes en indringende onderwerpen voorgeschoteld. Over landsgrenzen bijvoorbeeld. Op dit moment staat er iemand stil bij de grens en kan niet meer terug of verder. Bijzonder om te merken, en een knappe overgang, is dat deze gebeurtenis naar ons dagelijks leven wordt getrokken. Vanuit de bikkelharde landsgrenzen komen we al gauw terecht bij zanikende buren over de grensafscheiding van hun tuin.

Op dit moment bedrijven mensen voor het eerst de liefde, valt er een zeecontainer van een schip en overlijdt een vrouw voordat ze haar ongeboren kind kan ontmoeten… Een jonge militair vuurt voor de eerste keer een dodelijk wapen af; zonder dat hij ooit te weten komt hoe degene heet die hij heeft gedood.

Op bepaalde momenten zijn de belevenissen fascinerend.

Een muis reist mee in een vliegtuig en overstijgt daarmee alle landsgrenzen. Ook de gedachtegang van een kleindochter vind ik treffend. Zij staat op dit moment bij de plek waar haar oma is begraven. Hoe kan haar grootmoeder nu in de hemel zijn, terwijl haar lichaam ook nog onder de grond ligt? Het zijn ontroerende verhalen die grijpbaar worden gemaakt.

Tegen het einde van de voorstelling wordt de muziek intenser. De witte puntjes in de lichtkrans rondom Just gaan steeds sneller bewegen. Met dit beeld schieten we door alle gebeurtenissen, onze melkweg en door het heelal. Om uiteindelijk weer tot stilstand te komen. Te beseffen waar het allemaal écht om draait: op dit moment leven we. Een prachtig slot. Ondertussen wordt in een ander deel van de wereld in alle rust een nieuwe kimono geverfd.

Makers

Concept, regie en tekst: Just van Bommel en Emma van den Elshout
Spel: Just van Bommel
Scenografie en lichtontwerp: Loes Schakenbos
Kostuum: Ülkühan Akgül
Muziek: Jonathan Bonny
Artistieke begeleiding: BOG
Dramaturgie: Berthe Spoelstra
Make up: Patricija Kostelic

^{Hoofdafbeelding: © Milagro Elstak. Voorstelling 'Het Spektakeltje', Just van Bommel & Emma van den Elshout / Frascati Producties.}