Sinds februari van dit jaar reist dansfestival Moving Futures langs verschillende Nederlandse steden om spraakmakend werk te tonen van vijf landelijke productiehuizen: Dansmakers Amsterdam, Dansateliers, DansBrabant, Random Collision en De Nieuwe Oost. Groningen is de vijfde stad die het festival aandoet. Een heel weekend is Moving Futures te zien in het Grand Theatre. Wij zijn er op zondag bij en ontdekken dat de performances niet alleen over dans gaan, maar ook over grote onderwerpen...
Deze zondagmiddag wordt het publiek gedropt – schoenen uit en uitkijken waar je loopt in verband met gevoelige apparatuur – in een levend laboratorium voor Notes on Synchrony: een project van Random Collision en de Rijksuniversiteit Groningen. Op het podium mogen we mandala's maken en is een kleine maar uitgebreide expositie te zien over allerlei onderzoeken op het gebied van hersen- en bewegingsonderzoek. We luisteren naar een spoken word-voordracht en naar korte lezingen van wetenschappers over hersensynchronisatie.
Twee dansers maken verbinding met elkaar, of juist niet, terwijl het publiek telkens hun hersenactiviteit kan volgen op een monitor: beide patronen verlopen op bepaalde momenten behoorlijk synchroon, maar wijken soms ook sterk af. De dansers zijn gekoppeld aan lange snoeren en dansen deze dikwijls in de war, wat ongetwijfeld een uitdaging biedt voor de wetenschappers. Apparatuur is immers kwetsbaar…
Het is bijzonder om te zien dat beide hersenhelften van de dansers hetzelfde patroon lijken te volgen wanneer ze daadwerkelijk contact met elkaar maken. Maar, zo zegt een van de dansers tijdens het nagesprek: "Eigenlijk zijn we ook verbonden als we ervoor kiezen om niet-verbonden te zijn."
Notes on Synchrony is een korte performance, een uurtje ongeveer, maar het zet aan tot nadenken. Het roept de vraag op: is het mogelijk om met kunst de verbondenheid tussen mensen te vergroten? De wetenschappers zijn nog volop bezig met hun onderzoeken, maar ik vind het een interessant vraagstuk.
De voorstelling Lullaby van dansers Piet van Dycke en Annemijn Rijk op zondagavond geeft weer een hele andere eerste indruk. Beide dansers beginnen met een vissenkop op hun hoofd en dat ziet er vrij absurdistisch uit. Toch lijkt het achterliggende thema serieus, namelijk: worstelen met het idee dat het leven altijd geweldig moet zijn. De dansers gaan de strijd aan; met elkaar, zichzelf en met hun dagelijks bestaan.
De combinatie van dans en acrobatiek maakt deze performance indrukwekkend om naar te kijken. Op sommige momenten is het lachwekkend om te zien hoe de dansers van Lullaby allerlei capriolen uithalen; alsof ze de ander te slim af willen zijn. Maar doen wij als mens niet precies hetzelfde in het echte leven?
Figuurlijk gezien dragen we allemaal weleens die rare vissenkop. Om daarmee naar adem te happen en door het leven te spartelen.
Een soortgelijk thema, hoewel op een andere manier uitgevoerd, lijkt terug te komen in de voorstelling Körper van NEON. Deze performance heeft een kalm begin, met rustige bewegingen en vogelgeluiden, maar schijn bedriegt. Wanneer beide dansers een zakelijk pak aantrekken – en zich daarmee een keurslijf aanmeten – ontstaat een bizar patroon.
De bewegingen worden heftiger, gewelddadiger en de vredige omgeving stort in elkaar. Daarmee laat Körper het publiek bepaalde automatismen zien. Doe je iets op een bepaalde manier, omdat je dat zelf van plan bent of omdat anderen vinden dat het zo hoort? Waar ligt de grens tussen jezelf en de maatschappij?
De performance Panflutes and Paperworks heeft een luchtige opzet. Choreograaf Ingrid Berger Myhre en componist Lasse Passage hebben vanaf het eerste moment de lachers op hun hand. Ongeëvenaard is de manier waarop zij tot een compositie komen, door slechts de woorden 'Fish and Chips' te gebruiken.
Mooi om te zien is hoe Ingrid en Lasse spelen met hun eigen rollen als choreograaf en componist. Wat gebeurt er als je deze rollen omdraait en de choreograaf een compositie laat maken? Of als je de dans laat uitvoeren door de muzikant? Wat komt er eigenlijk eerst: de dans of de muziek? In Panflutes and Paperworks komen verschillende elementen bij elkaar: woorden, dans, geluid, ritme, humor en timing. Dat is een feest om naar te kijken.
Moving Futures is een verrassend festival dat niet alleen over dans gaat, maar de bezoeker ook laat nadenken over andere onderwerpen zoals verbondenheid, maatschappelijke verwachtingen, automatismen en de kracht van woorden. Die combinatie zorgt ervoor dat deze zondagavond niet snel wordt vergeten.
In de periode april tot en met juni is Moving Futures te zien in Breda, Den Haag, Tilburg, Nijmegen, Amsterdam en Zwolle.
Fotografie: Lisa Jasperina Bommerson
Nog even dit
Onze artikelen zijn gratis en zullen nooit achter een betaalmuur verdwijnen. Voor theatermakers willen wij een onafhankelijk en levendig platform bieden: voor nu en in de toekomst. Donaties zorgen ervoor dat wij op lange termijn kunnen blijven investeren in het platform Theater050 en dat verhalen over theaterproducties belicht worden.
Betalen kan via onderstaande knop en je mag het bedrag zelf kiezen.
Bedankt voor je steun!
Kies het bedrag en doneer
ZUHAUSE is niet thuis, maar in Griekenland
Ingrid de Vries
Verhalen
Voorbij alle hekken, muren en andere grenzen
Ingrid de Vries
Verhalen
