ZUHAUSE is niet thuis, maar in Griekenland

Een maand geleden werd kunstenaarscollectief ZUHAUSE rond middernacht uitgezwaaid. De groep reist nu, samen met hond Antonio, drie maanden rond in een omgebouwde camper om verhalen in Europa te verzamelen. Waar zijn zij nu en wat houdt hen bezig?

Het duurt drie dagen voordat ik Élénie Wagner van ZUHAUSE aan de telefoon krijg en dat heeft een bijzondere reden. Zij verbleef met de groep in een natuurreservaat op het Griekse eiland Corfu. De eigenaar van het terrein was een fel tegenstander van internet-straling. De telefoons moesten worden uitgezet, waardoor iedereen onbereikbaar was. "De boerderij waar deze man woonde, was vrij geïsoleerd," vertelt Élénie. "Hijzelf leefde helemaal off-grid. Het eten haalde hij uit zijn eigen tuin en hij slachtte zelf de dieren. Er was geen technologie aanwezig."

Een ode aan de 'onaangepasten van deze wereld'

Het is meteen duidelijk: ZUHAUSE is niet 'zomaar' op reis. Voor hun project ÉLIËN willen zij verhalen van mensen verzamelen in heel Europa. Het doel is om op zoek te gaan naar menselijkheid binnen onze huidige samenleving. Daarbij gaan ze 'misfits' ontmoeten: mensen die buiten de maatschappij lijken te staan, omdat ze op een andere manier leven, een andere achtergrond hebben of op basis van hun afkomst of gender worden buitengesloten.

Met dit project wil ZUHAUSE de schoonheid van het 'anders zijn' zichtbaar maken. De plannen zien er ambitieus uit. Over deze reis wordt een documentaire gemaakt, er worden video's ontwikkeld, Élénie werkt hard aan haar debuutalbum, er komt een interactieve installatie en uiteindelijk ontstaat er ook een interdisciplinaire voorstelling. Hier gaan we later ongetwijfeld nog veel meer van horen en zien.

Eerst moet iedereen even bijkomen van alle indrukken van de afgelopen dagen. Het verblijf in het natuurreservaat heeft Élénie als heftig ervaren en dat komt niet alleen door het 'verplicht onbereikbaar zijn'. Ze vertelt hierover: "Wat mij vooral bijblijft was dat de eigenaar van het terrein totaal anders tegen de wereld aankeek dan wij. Hij beredeneerde alles vanuit de natuur en had een sterk man-vrouw beeld. Aangezien ik juist niet denk in vaste man-vrouw patronen, leidde dit tot meningsverschillen. Dat was moeilijk. Ik had mij voorgesteld dat hij een soort monnik was, zo presenteerde hij zich ook, maar uiteindelijk bleek dat beeld te rooskleurig."

Élénie verwacht dat hun volgende bestemming in Griekenland aangrijpende momenten gaat opleveren: Thessaloniki. Dagelijks komen hier vluchtelingen aan die veel hebben meegemaakt. "Zij komen dan in een soort limbo terecht," vertelt Élénie. Haar stem klinkt zorgelijk. "In andere Europese landen, in Oostenrijk bijvoorbeeld, hebben we mensen gesproken die bang zijn dat hun land vol raakt. Dat contrast tussen de vrije landen en de problemen van de vluchtelingen is heel groot." De laatste verkiezingsuitslagen heeft Élénie grotendeels meegekregen. "Blijkbaar klinkt in Nederland een soortgelijk geluid," denkt zij. "Ik zie dat als een harde gil voor verandering. Het wordt echt tijd is om ons te positioneren en de verhalen uit Thessaloniki op de kaart te zetten."

Een reis vol ervaringen en ontmoetingen

Tijdens de eerste maand heeft ZUHAUSE al veel mensen ontmoet. Hun camper, die liefdevol UFO wordt genoemd, bracht de groep naar Duitsland, Oostenrijk en Italië. Vanuit Italië gingen ze per boot naar Griekenland. Dat UFO op een gegeven moment kapot ging, zorgde voor een stressmoment. Met een knallende motor wist de groep vanuit Italië nog net op de boot te komen. Een behulpzame Roemeen slaagde erin om met een touw de bus te verplaatsen. In Griekenland werd de camper gerepareerd, maar nog steeds blijft het spannend wat de motor gaat doen...

Verder is het Élénie opgevallen dat niet iedereen positief op een dier reageert. Haar uitgangspunt klinkt simpel, maar doeltreffend: als de hond niet welkom is, dan gaat ZUHAUSE ook weg. Met Antonio gaat het overigens prima. Als Élénie vertelt dat hij graag met de straathonden speelt, laat hij een gezellige blaf horen dat ik als "Moi!" interpreteer.

ZUHAUSE gaat verder en vanuit Groningen neem ik afscheid van Griekenland. De komende tijd ga ik Élénie een aantal keren bellen om het proces rondom ÉLIËN te volgen. Ik ben benieuwd naar hun verdere ontmoetingen in Europa. Hoewel de locaties steeds verschillend zijn, is er telkens een gemeenschappelijke factor. Het begint altijd met het maken van menselijk contact, volgens Élénie. "Wij zijn nieuwsgierig en willen graag leren. Ik geloof in delen en in 'samen'. Ik denk dat uiteindelijk geen enkel mens een Einzelgänger is."

Foto's: ZUHAUSE

Ingrid de Vries

04-04-2019