Illustere Figuren - Noorderzon 2019 'The future is female!' Toch?

De Illustere Figuren spelen hun voorstelling op een ongebruikelijke Noorderzon-locatie: de raadszaal van het Stadhuis. Dit heeft alles te maken met het feit dat het vrouwenkiesrecht dit jaar honderd jaar van kracht is. Wat is er in al die tijd eigenlijk veranderd?

Rondom het Stadhuis barst buiten de kermis los, maar binnen heerst er orde. Mannen en vrouwen worden van elkaar gescheiden en lopen hun eigen route door het gebouw. De mannen moeten plaatsnemen op de publieke tribune. Alle vrouwen worden eervol door de Illustere Figuren naar de raadszaal geleid om daar hun stem te laten horen over maatschappelijke kwesties.

Ooit waren de rollen omgedraaid

Ruim een eeuw geleden was het de vrouw die moest wachten op de man en kon zij nergens over meebeslissen. Waar staat de vrouw van nu en wat is de toekomst? Deze avond nemen de mannen van Ilustere Figuren de balans op, in samenwerking met Noorderzon en De Verhalen van Groningen.

Op het eerste oog lijkt het niet meteen voor de hand te liggen om Illustere Figuren – een spelersgroep die alleen uit mannen bestaat – te benaderen voor een voorstelling over honderd jaar vrouwenkiesrecht. Toch komt die keuze niet helemaal uit de lucht vallen. De Illustere Figuren gaan namelijk graag op onderzoek naar alles wat zij niet zijn en organiseren zelfs 'alles wat we niet zijn-avonden'.

In hun voorstelling 100 jaar vrouwenkiesrecht, en nu dan? willen spelers Zen Roorda en Joeso Peters het niet alleen hebben over honderd jaar vrouwenkiesrecht, maar gaat het ook over de positie van vrouwen in het algemeen. De Illustere Figuren worden bijgestaan door Joran de Boer die aangeeft dat zij voor dit project is benaderd omdat ze een vrouw is. Dat laatste is opvallend te noemen, want vraag je iemand op basis van de sekse of om zijn of haar persoonlijkheid?

Iedere vrouw mag moet stemmen, door telkens een bal omhoog te houden: rood of groen. Doordat deze ballen de vorm hebben van een vrouwenborst, ben je geneigd om deze procedure niet al te serieus te nemen.

Toch zijn sommige achterliggende vragen nogal confronterend. Bijvoorbeeld: moet er nou meer budget vrijkomen voor prostaatkanker of juist voor borstkanker? Moeten er meer blijf-van-mijn-lijf-huizen komen voor mannen? Na wat onderlinge discussies besluiten wij als vrouwen om vooral voor onszelf te stemmen.

Klaar voor de top!

Zen Roorda en Joeso Peters komen ondertussen met klinkende cijfers. De man-vrouw verhoudingen van een aantal toonaangevende opleidingen lijken te verschuiven. In veel gevallen zijn vrouwelijke studenten sterker vertegenwoordigd dan mannelijke studenten. Vrouwen lijken klaar voor de top en dat verdient een feestje. Gehuld in vagina-tenue brengt Zen Roorda een ode aan de vrouw. "The Future is Female!" scanderen de mannen.

Maar toch... Als het gaat om medische zorg, hebben vrouwen het volgens de cijfers een stuk moeilijker. Medisch onderzoek (medicijnen, lichamelijke klachten en de juiste behandeling) is vooral gericht op de man. De temperatuur in kantoorruimtes is voornamelijk afgestemd op mannen, terwijl veel vrouwen meer behoefte hebben aan een warmere omgeving.

Het verhaal heeft twee kanten

Technische snufjes, zelfs auto's, zijn gericht op mannelijke gebruikers. Het schijnt zelfs dat vrouwen vaker hun telefoon in de toiletpot laten vallen, omdat zo'n ding niet aansluit bij een vrouwenhand. Deze zaken worden op een mooie manier uitgespeeld door de Illustere Figuren.

Er zijn genoeg situaties te bedenken die voor verbetering vatbaar zijn; dat laat deze voorstelling zien. Gelukkig is er ook veel veranderd ten gunste van de vrouw. Toch kun je hierbij ook in een spagaat belanden: een kantelpunt, zoals de Illustere Figuren dat zelf zeggen. Gelijkwaardigheid voor mannen en vrouwen werkt namelijk twee kanten op.

De harde cijfers

Mannenmishandeling blijkt vaker voor te komen dan je denkt, volgens de Illustere Figuren. Ongeveer veertig procent van de slachtoffers van huiselijk geweld is een man. Dat is een schatting, omdat geweld tegen mannen niet altijd wordt opgemerkt of erkend. Dat geeft een schrijnend beeld: voor zowel mannen als vrouwen. In de raadszaal hebben de vrouwen de motie '2000 extra blijf-van-mijn-lijf-huizen voor mannen' weggestemd; die keuze lijkt niet aan te sluiten bij de feitelijke situatie.

Voor prostaatkanker, de meestvoorkomende vorm van kanker bij mannen, blijkt naar verhouding minder onderzoeksgeld beschikbaar dan voor borstkanker. Toch hebben de vrouwen massaal voor 'meer onderzoeksgeld naar borstkanker' gestemd. Dat geeft stof tot nadenken: moet de keuze voor de ene groep ten koste gaan van een andere groep?

Gelijkwaardigheid voor vrouwen én mannen

De stellingen zorgen er mede voor dat de voorstelling 100 jaar vrouwenkiesrecht, en nu dan? niet alleen gaat over de positie van vrouwen. Vooral deze vraag dringt zich op: in hoeverre behandelen wij elkaar als mens gelijkwaardig? Op dat gebied blijkt er werk aan de winkel voor mannen én vrouwen, met of zonder partnerverlof.

Het toekomstbeeld is natuurlijk niet te voorspellen. Alles lijkt te kantelen en dat biedt in ieder geval hoop. Met die boodschap mag het publiek het Stadhuis verlaten. Ongetwijfeld zullen de Illustere Figuren dit thema verder gaan onderzoeken en dat maakt nieuwsgierig naar meer. Kom maar op met die toekomst.

Fotografie
© Niels Knelis Meijer.
Voorstelling 100 jaar vrouwenkiesrecht, en nu dan? van Illustere Figuren i.s.m. De Verhalen van Groningen. Noorderzon 2019.